دعوت کارشناسان از عیسی کلانتری برای مناظره درباره انتقال آب خزر/۵۰ پرسش منتظر پاسخ
طرح شیرین سازی و انتقال آب دریاچه کاسپین با آنکه تاکنون دست کم طی سه نوبت با صرف هزینه های گزاف مورد مطالعه قرار گرفته و هر بار نیز از سوی بدنه کارشناسی دستگاه های مسوول رد شده، اما هنوز ابهامات و مجهولات فراوانی دارد. با این وصف اراده ای که در قفای اجرای این طرح قرار دارد با وجود همه نقدهای صورت گرفته همچنان بر اجرای این طرح فاقد توجیه پا می فشارد. این اراده آنقدر قوی هست که به قیمت به آشوب کشاندن صحن علنی مجلس، درلایحه بودجه عمومی کل کشور در سال ۱۳۹۸، ردیفی مستقل به مبلغ ۵ میلیارد تومان برای چهارمین مطالعه این طرح آسیب زا به تصویب برساند.
حنیف رضا گلزار
اگرچه تصویب این بودجه با تبلیغات فراوان و به دروغ به عنوان مصوبه ۸۳درصدی مجلس برای اجرای این طرح جار زده شد اما حقیقت امر بیانگر آن است که محل هزینه کرد این پول صرفا مطالعه ولو برای چهارمین بار است و اجرای این طرح بر اساس برآوردهای پیمانکار و مشاور طرح به بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد. در این نوشتار برآنیم تا با توجه به عدم استقبال رسانه ملی و برنامه های تخصصی حوزه محیط زیست برای ساخت برنامه ای تخصصی در این مورد (در قالب مناظره بین موافقان و مخالفان این طرح یا حتی ساخت مستندی در این باره)، پرسش های همچنان بی پاسخ حول این ابرپروژه را با بیانی ساده و روان، باردیگر مطرح کنیم. به امید آنکه پاسخی درخور و شایسته برای رفع ابهامات موجود پیرامون این طرح دریافت داریم.
۱- چطور می شود که سازمانی با نگاه صرفا تخصصی و فنی، اجرای این طرح را در یک دوره مضر و آسیب زا تشخیص می دهد و آن را شوخی دولت قبلی می نامد و پای نظر تخصصی خود هم می ایستد ولی همان تشکیلات پس از تغییر رییس دچار تغییر موضع می گردد و به یکی از طرفداران جدی طرح انتقال آب دریاچه کاسپین تبدیل می شود و تصمیم به اجرای شوخی دولت قبلی می گیرد؟ آیا با تغییر رییس سازمان حفاظت محیط زیست، نگاه فنی حاکم بر بدنه کارشناسی آن نیز دستخوش دگرگونی گردیده؟ آیا اصولا چنین تغییر و تحولاتی قابل پیش بینی، محتمل و معقول است؟
۲- بر اساس کدام مطالعات تایید شده مشخص شده که استان سمنان دچار کم آبی است و کسری آب ۲۰۰ میلیون مترمکعبی این استان چگونه برآورد و محاسبه شده است؟
۳- بر اساس سند ملی آب، انتقال بین حوضه ای آب آخرین راهکار پس از طی شدن همه مراحل مدیریتی منابع آبی در مقصد بوده و باید تنها با هدف تامین آب شرب صورت گیرد. با این وصف چرا در این طرح بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب برای گسترش صنعت استان سمنان در نظر گرفته شده است؟
۴- اگر هدف انتقال این آب صرفا شرب یا مصرف در بخش صنعت است چرا بسیاری از نمایندگان مجلس از حوزه انتخابیه مقصد این آب مدام از گسترش ۳۰۰ هزار هکتاری باغات پسته و تولید یک سوم غله کشور در استان سمنان پس از اجرای این طرح سخن می گویند؟
۵- در بخشی از مطالعات انجام شده و در قالب پیشنهادی اغواگر چنین آمده؛ «استان مازندران با ۳۰ درصد کمبود آب مواجه است و در شرق این استان بیش از یک میلیون هکتار اراضی مستعد و قابل کشت بدون استفاده وجود دارد که می تواند با استفاده از آب دریای خزر نسبت به ایجاد کشت و کاهش اثرات خشکسالی بر محیط زیست استان اقدام کند.» در شتر - گاو - پلنگی که به عنوان طرح مطالعاتی ۲۰ جلدی ارایه شده مشخص نیست هدف از این انتقال چیست؟ گویی رگباری از گلوله در تاریکی به سوی هدفی نامشخص شلیک می شود، بلکه از روی شانس یکی از این گلوله ها به هدف اصابت کند! آیا چنین اظهاراتی متناقض، خود بیانگر نبود استراتژی واحد در مقصد طرح برای چگونگی مصرف این آب نیست؟ آیا بیان چنین پیشنهاداتی به منزله یارگیری در استان مازندران و کاستن از حجم و شدت مخالفت های مردم و مسوولان این استان برای انتقال آب به سمنان نیست؟
۶- آیا همه مسیرهای سازگاری با کم آبی در استان مقصد طی شده است؟ شواهد کارشناسی بیانگر آن است که سالانه نزدیک به ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب در استان سمنان هدر می رود و این رقم ۲.۵ برابر کل آبی است که برای انتقال آن برنامه ریزی و تلاش می شود. آیا توضیحی برای این مساله وجود دارد؟
۷- چرا در استانی که مدعی کم آبی است، سالانه بیش از ۵ هزار هکتار از زمین های کشاورزی برای تولید خربزه و هندوانه زیر کشت می رود و کشاورزی و باغداری گسترش می یابد؟
۸- سرانه مصرف کل آب در استان سمنان بر اساس آمارهای رسمی وزارت نیرو بیش از ۲۰۰ لیتر در روز برای هر شهروند است و این عدد استان سمنان را در گروه ۹ استان پرمصرف آبی کشور قرار داده است. در بحث آب شرب و خانگی نیز سرانه مصرف آب برای هر شهروند در استان مقصد آب بیش از ۱۶۰ لیتر در روز است که این مقدار از سرانه آب مصرفی خانگی حتی استان های گیلان و گلستان نیز بیشتر است. چه تمهیداتی برای مدیریت مصرف آب شرب در این استان انجام شده است؟
۹- برخلاف موارد طرح شده در جلسات تخصصی، طرح نصب کنتور روی چاه های آب کشاورزی استان مقصد با وجود اخذ هزینه از بهره برداران تاکنون نه تنها اجرایی نشده بلکه به حال خود رها شده است. چه توجیهی برای این گونه اظهارات دارید؟
۱۰- چرا در سال ۱۳۸۸ با آنکه بنابر اظهار مجری طرح مطالعات لازم هنوز تکمیل نشده بود بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان وجه رایج کشور صرف آغاز اجرای این طرح شد؟ چه کسی پاسخگوی این حیف و میل بیت المال است؟ شتاب بیش از اندازه و قانون شکنی آشکار برای اجرای هرچه سریع تر این طرح ناشی از چیست؟
۱۱- طول عمر این پروژه بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومانی حداکثر ۳۰ سال ذکر شده است. یعنی پس از ۳۰ سال کل سیستم مستهلک خواهد شد. با توجه به اثبات رشد تقاضای آب در مقصد طرح های انتقال آب بین حوضه ای، پس از سپری شدن این ۳۰ سال کسری آب را چگونه و از کدام منبع آبی تامین خواهید کرد؟
۱۲- باوجود آنکه تاکنون بیش از سه مرحله طرح مطالعاتی در این خصوص ارایه و رد شده است، چرا بار دیگر مجلس شورای اسلامی مبلغ ۵ میلیارد تومان برای مطالعه مجدد آن تخصیص داده است؟
۱۳- چرا به گزارش های فنی و تخصصی ارایه شده از سوی مراکز تحقیقاتی حاکمیتی و بی طرف از جمله مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری که به اتفاق اجرای این طرح را توجیه ناپذیر اعلام کرده اند گردن نمی نهید و تنها نظرات یک سویه کارشناسان خود را اولی و درست می پندارید؟
۱۴- چرا با وجود مطالعات مکرر و اعلام آمادگی پیمانکار برای اجرای طرح، هنوز روش نهایی نمک زدایی از آب دریا به عنوان یک رکن اصلی و گام نخست در این طرح نهایی نشده است؟ (توضیح آنکه در طرح ارایه شده روش RO و در سخنرانی ها در جلسات فنی و برای فرار از پاسخ به معضل شورا به تولیدی روش رویایی، پرهزینه و گران قیمت تلفیق - ROBW ECR ارایه می گردد، به بیان دیگر با وجود دست کم سه بار مطالعه طرح (سه بار تخصیص بودجه!)، هنوز در مورد روش نهایی نمک زدایی اجماعی حاصل نشده است!)
۱۵- با توجه به اینکه تقریبا ۱۰۰ درصد تجهیزات نمک زدایی وارداتی بوده و با توجه به تحریم های شدید، این تجهیزات آب شیرین کن به چه روشی و با چه قیمتی و از کدام کشورها خریداری خواهند شد؟
۱۶- با فرض تامین مالی و خریداری و نصب این تجهیزات، آیا تضمینی برای تامین قطعات و خدمات فنی در صورت استهلاک و تخریب آن وجود دارد؟ آیا می توان سرنوشت زندگی و سرمایه گذاری های کلان انجام شده در مقصد (با فرض تحقق آن) را با این منبع آبی ناپایدار گره زد؟ و آیا این شیوه پرریسک تامین تجهیزات وابستگی کشور را به صاحب تکنولوژی وارداتی افزایش نخواهد داد؟
۱۷- چرا با وجود مطالعات مکرر و اعلام آمادگی پیمانکار برای اجرای طرح، هنوز بهترین گزینه مسیر خط لوله که کمترین آسیب را به جنگل ها و اکوسیستم منطقه وارد می آورد انتخاب نشده است؟ (خطبه ۲۶ اسفند ماه سال ۱۳۹۷ امام جمعه دامغان و اظهارات مدیرعامل سابق بنیاد انتقال آب خزر در نشست تخصصی مرکز تحقیقات آب وزارت نیرو در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ حاکی از این است که مسیر نهایی شده در کنار خط لوله نفت اقتصادی ترین و کم هزینه ترین مسیر به لحاظ مسائل زیست محیطی و مالی نیست، اما پافشاری عجیبی برای این گزینه وجود دارد تا این آب به فرض انتقال از شهر سمنان سر درآورد!)
۱۸- آیا صنایع فولاد داخلی توانایی تامین ورق مورد نیاز برای تولید بیش از ۶۴۰ کیلومتر لوله با قطر هزار و ۴۰۰ میلی متری را دارند یا اینکه ورق فولادی مورد نیاز را باید از خارج از کشور خریداری نماییم؟ آیا این مورد مشمول تحریم ها می شود یا خیر؟
۱۹- آیا خرید و تامین الکتروپمپ های قدرتمند و توان بالای لازم برای نصب دست کم ۸ ایستگاه پمپاژ آب از ارتفاع ۲۷ - تا ۲هزار و ۳۰۰ متری مشمول تحریم های بین المللی نیست؟ این تجهیزات را چگونه تامین خواهید کرد؟
۲۰- چرا با وجود آنکه در طرح ارایه شده به صراحت اعلام شده که بیش از ۲۵هزار و ۶۰۷ اصله درخت در جنگل های هیرکانی باید قطع شود اما همچنان مجری و مشاور طرح در سخنرانی های تبلیغاتی و در جلسات تخصصی بر این موضوع پافشاری دارند که حتی یک اصله درخت در مسیر قطع نخواهد شد؟
۲۱- بر اساس مطالعات زمین شناسی انجام شده از سوی مشاور طرح، محدوده هایی از مسیر انتقال به خصوص در مسیر نکا - شهمیرزاد دارای پتانسیل زمین لغزه است. لذا حذف و آسیب به پوشش گیاهی سبب جذب بیشتر آب توسط لایه های مارنی شده و ضریب ایجاد لغزش و در نتیجه احتمال ترکیدگی لوله ها را افزایش می دهد. این تهدید جدی را چگونه پیشگیری و مدیریت می کنید؟
۲۲- در بخشی از مطالعات شرکت مشاور در رابطه با افزایش ضریب مهاجرت جوامع محلی حاشیه خط لوله انتقال آب به شهرها چنین آمده است؛ «تملک اراضی کشاورزی آبی واقع در مسیر استان مازندران موجب تقسیم اراضی به قطعات خردتر شده و در نتیجه پیش بینی می شود به دلیل کاهش سطح تولید، زارعین اقدام به فروش مابقی اراضی و مهاجرت از منطقه نمایند». سرنوشت مهاجرین از روستاها به شهرها و ایجاد حاشیه نشینی در اطراف شهرهای بزرگ مازندران را چگونه توجیه می کنید؟ آیا این امر پیامدی غیر از گسترش فقر و فساد و فلاکت برای جوامع محلی این طرح به همراه خواهد داشت؟
۲۳- در بخشی دیگر از مطالعات انجام شده از سوی مشاور طرح آمده است؛ «آلودگی صوتی و نور ایجاد شده توسط ایستگاه های پمپاژ می تواند بر حیات وحش موجود در منطقه تاثیر بگذارد». این مساله را چگونه پیشگیری یا مدیریت خواهید کرد؟
۲۴- قطع ۲۵هزار و ۶۰۷ اصله درخت کهنسال هیرکانی مستلزم اخذ مجوز از سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور است. آیا مجوز قطع این درختان صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۵- برداشت آب و ورود شورابه به دریا مستلزم اخذ مجوزهای سازمان حفاظت محیط زیست است. آیا مجوز رسمی در این خصوص صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۶- استفاده از خط مسیر خط لوله نفت نکا - ری مستلزم اخذ مجوز رسمی وزارت نفت است. آیا مجوزی در این خصوص صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۷- انتقال سالانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب نمک زدایی شده به مقصد طرح مستلزم اخذ مجوز از وزارت نیرو است. آیا وزارت نیرو تخصیص سالانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب برای استان مقصد را تایید کرده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۸- اجرای این طرح نیازمند سالانه بیش از ۴۵۰ مگاوات برق است. آیا وزارت نیرو تخصیص این مقدار برق برای اجرای این طرح را تضمین کرده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۹- تولید ۴۵۰ مگاوات برق سالانه موردنیاز این طرح موجب تولید سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن گاز آلاینده دی اکسید کربن می شود. با توجه به اجماع جهانی در قرارداد پاریس و تعهد رسمی کشور به کاهش تولید این گاز آلاینده این موضوع را چگونه توجیه می کنید؟
۳۰- تامین هزینه های اجرای این طرح بر عهده بخش خصوصی بوده و وزارت نیرو تنها بخشی از آب منتقل شده که مربوط به شرب است (۵۰ میلیون مترمکعب)، را به شکل تضمینی خریداری می کند. ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب باقی مانده را باید بخش صنعت خرید تضمینی انجام دهد. آیا وزارت صنعت، معدن و تجارت یا واحدهای صنعتی مستقر در مقصد طرح توان خرید آب به قیمت تمام شده هر متر مکعب ۴ تا ۶ هزار تومان را دارند؟ آیا تضمینی در این مورد ارایه شده است؟ (لطفا تضمین های دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۳۱- در طرح ارایه شده در سال ۱۳۹۴ مبلغ ۳۷۵ میلیارد تومان برای ساخت راه های دسترسی در نظر گرفته شده بود. آیا سازمان جنگل ها مجوز ساخت جاده های جدید را در عرصه های منابع طبیعی صادرکرده یا خواهد کرد؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۳۲- یکی از دغدغه های اساسی و هرگز پرداخته نشده در مطالعات این طرح، واکنش کشورهای حاشیه دریاچه کاسپین به مشکلات زیست محیطی این طرح و برداشت آب از این حوضه آبی بسته است. آیا کارفرما، مجری، پیمانکار و مشاور طرح پاسخی قابل پذیرش در عرصه دیپلماسی برای این مساله که ابعاد فرا ملی و امنیتی خواهد داشت و بی شک در آینده به پاشنه آشیل مناسبات و روابط کشورمان با چهار کشور دیگر حاشیه این دریاچه تبدیل خواهد شد، دارند؟
۳۳- آیا تصور نمی کنید که پس از تصویب کنوانسیون و تعیین رژیم حقوقی دریاچه کاسپین، کشورهای همسایه و شریک در منافع این دریاچه نسبت به برداشت آب و تولید شورابه و خسارات زیست محیطی تحمیل شده به این حوضه آبی بسته مطالبه خسارت های کلان ننمایند و از این اهرم برای تحت فشار قرار دادن کشورمان در مسائل مختلف از جمله سهم کشورمان از منابع انرژی بستر کاسپین سوءاستفاده نکنند؟
۳۴- مطالعه پدافند غیرعامل در مورد اجرای این طرح چه می گوید؟ آیا اصلا چنین مطالعه ای صورت گرفته است؟ با فرض اجرای این طرح اگر قطعات و ماشین آلات مستهلک شده را نتوانیم از بازارهای جهانی تامین کنیم یا اگر کشورهای همسایه سال های بعد از استقرار صنایع و انتقال انبوه جمعیت به سمنان به انتقال آب و آسیب های زیست محیطی آن به این دریاچه مشترک اعتراض کنند، این مساله را چگونه مدیریت خواهید کرد؟ صنایع گسترش یافته را تعطیل خواهید کرد یا جمعیت مهاجر را به شهرها و روستاهای شان باز خواهید گرداند؟
۳۵- تخلیه شورابه در دریا موجب افزایش قطعی و معنا دار شوری ناحیه ای در نواحی ساحلی شده تا آنجا که بر اساس مطالعات انجام شده توسط مشاور طرح به دلیل تخریب زیستگاه دریایی شغل صیادی در منطقه به چالش جدی کشیده شده و باز بر اساس مطالعات شرکت مشاور، امکان ارایه صیدگاه معوض به صیادان بیکار شده در منطقه نیست. مساله بیکاری صیادان را چگونه حل و فصل خواهید کرد؟
۳۶- در بخشی دیگر از طرح مطالعاتی ارایه شده از سوی مشاور طرح در رابطه با اثر گذاری این طرح بر جمعیت گونه رو به انقراض فک کاسپین آمده است؛ «تاثیر منفی تخلیه پساب شور بر ماهیان دریا ممکن است باعث کاهش غذای در دسترس برای فک های خزری (فک کاسپینی)، شود. این اتفاق می تواند در محدوده ای به وسعت ۳۵ کیلومتر مربع اتفاق بیفتد و باعث آسیب به جمعیت فک های خزری (فک کاسپینی)، در این محدوده شود»! این مساله را چگونه مدیریت خواهید کرد؟
۳۷- آیا راهکار ارایه شده مبنی بر پرداخت مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال به مرکز درمانی فک کاسپین می تواند در اصلاح و ایجاد شرایط پایدار و نرمال زیستگاه این گونه روبه انقراض موثر باشد؟ و آیا این مبلغ به عنوان بخشی از مطالعات مالی طرح از سوی مجری در نظر گرفته شده (بنده با مطالعه طرح چنین بندی ندیدم و نخواندم!)، یا قرار است بار مالی این مبلغ هم به دوش منابع عمومی کشور گذاشته شود؟
۳۸- با توجه به تاسیسات نیروگاه شهید سلیمی و موج شکن های بندر امیرآباد بهشهر، آب دریا در منطقه ای که به عنوان آبگیر در نظر گرفته شده دارای کمترین گردش پادساعت گرد و در نتیجه احتمال تجمع بیشترین مقادیر انواع آلودگی ها و رسوبات را دارد. آیا با توجه به اینکه تامین آب شرب یکی از اهداف این طرح است، نباید در رابطه با محل آبگیری تجدید نظر صورت گیرد؟
۳۹- آلودگی میکروبی و فلزات سنگین در منابع آب های ساحلی ایران در دریاچه کاسپین اگر نگوییم بیداد می کند که با استناد به صدها مقاله و مطالعه صورت گرفته توسط کارشناسان داخلی و خارجی در حد و اندازه بسیار نگران کننده ای قرار دارد. در روش RO که روش نهایی و رسمی پیشنهاد شده در طرح ارایه شده است به هیچ وجه امکان حذف این آلاینده ها وجود ندارد. با این وصف چگونه این آب را برای شرب مردم پیشنهاد می کنید؟ سلامت و بهداشت عمومی مردم سمنان را چه نهادی تضمین خواهد کرد؟
۴۰- در صورتی که موفق به خریداری و نصب کارخانجات آب شیرین کن با سیستم - ROBW ECR بشوید، این روش با صرف هزینه های گزاف و استهلاک به مراتبط بیشتر و در پی آن وابستگی شدیدتر به سازندگان آن تنها قادر به حذف نمک ها و تا اندازه ای آلاینده های زیستی و میکروبی خواهد بود اما قادر به تصفیه آب از فلزات سنگین و سرطان زا از جمله سرب، جیوه و کادمیم نیست. این مساله و معضل جدی و خطرناک را چگونه رفع خواهید کرد؟
۴۱- برخلاف تصورات و سخنانی که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد تا ریشه و بنیان فنی و تخصصی، حتی در صورت پیاده سازی سیستم تصفیه ECR و تولید خشت های نمکی با عنوان غلط انداز و اغراق آمیز «کیک قهوه ای!» این کیک نمکی با بنیان یون هایی مانند کلرید، سولفات، کلسیم و منیزیم به همراه انواع آلودگی های شیمیایی به ویژه فلزات سنگین و آلاینده های نفتی است و بر خلاف تبلیغات انجام شده به هیچ عنوان شامل ترکیبات کمیاب و گران قیمت و عجیب و غریب که در بازار جهانی یا داخلی از قابلیت عرضه برخوردار باشد نیست. این نمک ها در حال حاضر در مناطق کویری سمنان و دیگر نقاط کشور به وفور و با قیمتی بسیار ارزان در حال تولید است. این مساله را چگونه توجیه می کنید؟
۴۲- اگر نمک های استخراج شده بر اساس شیوه ECR از آب دریا از قابلیت و ارزش تجاری برخوردار می بودند، تاکنون باید از محل فروش نمک های به رایگان تولید شده در هزاران کیلومتر مربع از سواحل دریاچه سابق ارومیه! میلیاردها دلار درآمد عاید کشور می شد. توضیح دهید چرا چنین معجزه اقتصادی محقق نشد؟!
۴۳- در بخشی از طرح، برنامه ای برای تولید و صادرات کود پتاس از کیک قهوه ای تولیدی ارایه شده است. لطفا در این مورد توضیح دهید که با توجه به غلظت پایین پتاسیم محلول در آب دریا این امر چگونه محقق خواهد شد و قیمت تمام شده کود کلرید یا سولفات پتاسیم تولید شده چقدر خواهد بود و این کود به کدام یک از کشورها صادر خواهد شد؟ فراموش نکنیم که روسیه در حال حاضر یکی از بزرگ ترین کشورهای صادر کننده کلرید پتاسیم از جمله به کشور ما است و باز فراموش نکنیم که زمانی استاندار وقت سمنان صحبت از تولید کودهای فسفاتی از این شورابه ها را ارایه کرده بود بالاخره از این شورابه ها یا به قول شما همان کیک قهوه ای قرار است کود پتاسیمی تولید شود یا کودهای فسفاتی و با چه مکانیسمی و چه قیمت تمام شده ای؟
۴۴- طرح پیشنهادی مبنی بر احداث دو بندر جدید و گسترش بندر امیرآباد بهشهر و بندرنوشهر با هدف صادرات سالانه میلیون ها تن از این ترکیبات نمکی و در پی آن وعده خام و بی بنیان ایجاد هزارن شغل برای جوانان جویای کار شمال کشور با استناد به کدام سند راهبردی و بررسی فنی و تامین اعتبارات مالی صورت گرفته است؟ آیا اجازه داریم تا در تدوین طرح های کلان و زیربنایی رویاپردازی کنیم و اوهام خود را به عنوان طرح مکتوب و ارایه کنیم؟ ماحصل پول هایی که طی سه مرحله برای تدوین این طرح هزینه شد این است؟
۴۵- چرا در اقدامی غیر اخلاقی و مغایر با شوون اعتقادی، دینی، انقلابی و انسانی به کرات تلاش می شود تا از تریبون های مختلف مخالفین انتقال آب دریاچه کاسپین را که بی شک و شبهه از پاک ترین و دغدغه مندترین فرزندان حال و آینده این مرز بوم هستند، با اتهاماتی ناروا و ناجوانمردانه از جمله قلم به مزدی، نفوذی، جاسوسی، ارتباط با بیگانگان و... از صحنه خارج کنید؟ آیا این ادبیات نازل و دون خود بیانگر ناتوانی در پاسخگویی فنی، تخصصی و مستدل به ابهامات مطرح شده در رابطه با ضرورت اجرای این طرح نیست؟
۴۶- اخیرا این مساله که چون سالانه ۲ میلیارد متر مکعب آب از استان های کردستان و... وارد سد سفید رود و از آنجا به سمت شمال کشور هدایت می گردد، دستاویزی شده تا برداشت و شیرین سازی همین مقدار آب از دریاچه کاسپین برای انتقال به فلات مرکزی توجیه و تبیین گردد! آیا نهایت استدلال و توجیه فنی و نگاه غیر احساسی و غیر محلی و... که امثال عیسی کلانتری مدام از بهره مندی از آن دم می زنند همین است؟ آیا واقعا طرفداران این طرح تفاوتی میان جریان طبیعی یک رودخانه که شاید ده ها هزار سال از تولد و شکل گیری آن می گذرد و بر اساس شیب حوضه آبریز و توپوگرافی ایجاد شده با فرایند شیرین سازی انتقال آب به مدد مصرف انرژی و برق و پول، برخلاف شیب غالب و توپوگرافی زمین قایل نیستند؟!
۴۷- چندین برنامه مستند تلویزیونی با نگاه به مسائل حوزه محیط زیست و منابع طبیعی هر هفته به تولید و پخش برنامه هایی مرتبط با این مسائل از رسانه ملی می کنند. عجیب نیست که با توجه به اهمیت این طرح تاکنون هیچ کدام از این برنامه سازان اقدامی برای تهیه یک برنامه مستند در رابطه با این طرح ننموده اند؟ عجیب تر این نیست که حتی پیگیری های چندباره در این زمینه هم مورد استقبال هیچ کدام از برنامه سازان این حوزه قرار نگرفته است؟
۴۸- چرا برخلاف وعده های آقای کلانتری، مجموعه مطالعات اجرای این طرح تاکنون در پورتال سازمان حفاظت محیط زیست و در دسترس عموم قرار نگرفته است؟
۴۹- آیا روند قانونی در گزینش و انتخاب شرکت ها و افراد دارای صلاحیت و بی طرف برای انجام مطالعات زیست محیطی، اقتصادی، مالی، امنیتی، پدافند غیر عامل، اجتماعی و فرهنگی طی شده است؟ لطفا در مورد جزییات گزینش تدوین کنندگان این طرح ها توضیحاتی ارایه نمایید تا شبهات موجود در این بخش برطرف شود.
۵۰- در پایان آیا حاضرید در فضایی دوستانه و با نگاهی صرفا فنی و تخصصی و تنها مبتنی بر منافع ملی در برابر دوربین های رسانه ملی و با لحاظ کردن همه شرایط مد نظر موافقان اجرای این طرح مناظره ای بین هر تعداد از موافقین با مخالفین اجرای این طرح صورت گیرد تا ابعاد پیامدهای منفی یا ضرورت اجرای آن مورد واکاوی و بازبینی قرار گیرد؟
۱- چطور می شود که سازمانی با نگاه صرفا تخصصی و فنی، اجرای این طرح را در یک دوره مضر و آسیب زا تشخیص می دهد و آن را شوخی دولت قبلی می نامد و پای نظر تخصصی خود هم می ایستد ولی همان تشکیلات پس از تغییر رییس دچار تغییر موضع می گردد و به یکی از طرفداران جدی طرح انتقال آب دریاچه کاسپین تبدیل می شود و تصمیم به اجرای شوخی دولت قبلی می گیرد؟ آیا با تغییر رییس سازمان حفاظت محیط زیست، نگاه فنی حاکم بر بدنه کارشناسی آن نیز دستخوش دگرگونی گردیده؟ آیا اصولا چنین تغییر و تحولاتی قابل پیش بینی، محتمل و معقول است؟
۲- بر اساس کدام مطالعات تایید شده مشخص شده که استان سمنان دچار کم آبی است و کسری آب ۲۰۰ میلیون مترمکعبی این استان چگونه برآورد و محاسبه شده است؟
۳- بر اساس سند ملی آب، انتقال بین حوضه ای آب آخرین راهکار پس از طی شدن همه مراحل مدیریتی منابع آبی در مقصد بوده و باید تنها با هدف تامین آب شرب صورت گیرد. با این وصف چرا در این طرح بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب برای گسترش صنعت استان سمنان در نظر گرفته شده است؟
۴- اگر هدف انتقال این آب صرفا شرب یا مصرف در بخش صنعت است چرا بسیاری از نمایندگان مجلس از حوزه انتخابیه مقصد این آب مدام از گسترش ۳۰۰ هزار هکتاری باغات پسته و تولید یک سوم غله کشور در استان سمنان پس از اجرای این طرح سخن می گویند؟
۵- در بخشی از مطالعات انجام شده و در قالب پیشنهادی اغواگر چنین آمده؛ «استان مازندران با ۳۰ درصد کمبود آب مواجه است و در شرق این استان بیش از یک میلیون هکتار اراضی مستعد و قابل کشت بدون استفاده وجود دارد که می تواند با استفاده از آب دریای خزر نسبت به ایجاد کشت و کاهش اثرات خشکسالی بر محیط زیست استان اقدام کند.» در شتر - گاو - پلنگی که به عنوان طرح مطالعاتی ۲۰ جلدی ارایه شده مشخص نیست هدف از این انتقال چیست؟ گویی رگباری از گلوله در تاریکی به سوی هدفی نامشخص شلیک می شود، بلکه از روی شانس یکی از این گلوله ها به هدف اصابت کند! آیا چنین اظهاراتی متناقض، خود بیانگر نبود استراتژی واحد در مقصد طرح برای چگونگی مصرف این آب نیست؟ آیا بیان چنین پیشنهاداتی به منزله یارگیری در استان مازندران و کاستن از حجم و شدت مخالفت های مردم و مسوولان این استان برای انتقال آب به سمنان نیست؟
۶- آیا همه مسیرهای سازگاری با کم آبی در استان مقصد طی شده است؟ شواهد کارشناسی بیانگر آن است که سالانه نزدیک به ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب در استان سمنان هدر می رود و این رقم ۲.۵ برابر کل آبی است که برای انتقال آن برنامه ریزی و تلاش می شود. آیا توضیحی برای این مساله وجود دارد؟
۷- چرا در استانی که مدعی کم آبی است، سالانه بیش از ۵ هزار هکتار از زمین های کشاورزی برای تولید خربزه و هندوانه زیر کشت می رود و کشاورزی و باغداری گسترش می یابد؟
۸- سرانه مصرف کل آب در استان سمنان بر اساس آمارهای رسمی وزارت نیرو بیش از ۲۰۰ لیتر در روز برای هر شهروند است و این عدد استان سمنان را در گروه ۹ استان پرمصرف آبی کشور قرار داده است. در بحث آب شرب و خانگی نیز سرانه مصرف آب برای هر شهروند در استان مقصد آب بیش از ۱۶۰ لیتر در روز است که این مقدار از سرانه آب مصرفی خانگی حتی استان های گیلان و گلستان نیز بیشتر است. چه تمهیداتی برای مدیریت مصرف آب شرب در این استان انجام شده است؟
۹- برخلاف موارد طرح شده در جلسات تخصصی، طرح نصب کنتور روی چاه های آب کشاورزی استان مقصد با وجود اخذ هزینه از بهره برداران تاکنون نه تنها اجرایی نشده بلکه به حال خود رها شده است. چه توجیهی برای این گونه اظهارات دارید؟
۱۰- چرا در سال ۱۳۸۸ با آنکه بنابر اظهار مجری طرح مطالعات لازم هنوز تکمیل نشده بود بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان وجه رایج کشور صرف آغاز اجرای این طرح شد؟ چه کسی پاسخگوی این حیف و میل بیت المال است؟ شتاب بیش از اندازه و قانون شکنی آشکار برای اجرای هرچه سریع تر این طرح ناشی از چیست؟
۱۱- طول عمر این پروژه بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومانی حداکثر ۳۰ سال ذکر شده است. یعنی پس از ۳۰ سال کل سیستم مستهلک خواهد شد. با توجه به اثبات رشد تقاضای آب در مقصد طرح های انتقال آب بین حوضه ای، پس از سپری شدن این ۳۰ سال کسری آب را چگونه و از کدام منبع آبی تامین خواهید کرد؟
۱۲- باوجود آنکه تاکنون بیش از سه مرحله طرح مطالعاتی در این خصوص ارایه و رد شده است، چرا بار دیگر مجلس شورای اسلامی مبلغ ۵ میلیارد تومان برای مطالعه مجدد آن تخصیص داده است؟
۱۳- چرا به گزارش های فنی و تخصصی ارایه شده از سوی مراکز تحقیقاتی حاکمیتی و بی طرف از جمله مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری که به اتفاق اجرای این طرح را توجیه ناپذیر اعلام کرده اند گردن نمی نهید و تنها نظرات یک سویه کارشناسان خود را اولی و درست می پندارید؟
۱۴- چرا با وجود مطالعات مکرر و اعلام آمادگی پیمانکار برای اجرای طرح، هنوز روش نهایی نمک زدایی از آب دریا به عنوان یک رکن اصلی و گام نخست در این طرح نهایی نشده است؟ (توضیح آنکه در طرح ارایه شده روش RO و در سخنرانی ها در جلسات فنی و برای فرار از پاسخ به معضل شورا به تولیدی روش رویایی، پرهزینه و گران قیمت تلفیق - ROBW ECR ارایه می گردد، به بیان دیگر با وجود دست کم سه بار مطالعه طرح (سه بار تخصیص بودجه!)، هنوز در مورد روش نهایی نمک زدایی اجماعی حاصل نشده است!)
۱۵- با توجه به اینکه تقریبا ۱۰۰ درصد تجهیزات نمک زدایی وارداتی بوده و با توجه به تحریم های شدید، این تجهیزات آب شیرین کن به چه روشی و با چه قیمتی و از کدام کشورها خریداری خواهند شد؟
۱۶- با فرض تامین مالی و خریداری و نصب این تجهیزات، آیا تضمینی برای تامین قطعات و خدمات فنی در صورت استهلاک و تخریب آن وجود دارد؟ آیا می توان سرنوشت زندگی و سرمایه گذاری های کلان انجام شده در مقصد (با فرض تحقق آن) را با این منبع آبی ناپایدار گره زد؟ و آیا این شیوه پرریسک تامین تجهیزات وابستگی کشور را به صاحب تکنولوژی وارداتی افزایش نخواهد داد؟
۱۷- چرا با وجود مطالعات مکرر و اعلام آمادگی پیمانکار برای اجرای طرح، هنوز بهترین گزینه مسیر خط لوله که کمترین آسیب را به جنگل ها و اکوسیستم منطقه وارد می آورد انتخاب نشده است؟ (خطبه ۲۶ اسفند ماه سال ۱۳۹۷ امام جمعه دامغان و اظهارات مدیرعامل سابق بنیاد انتقال آب خزر در نشست تخصصی مرکز تحقیقات آب وزارت نیرو در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ حاکی از این است که مسیر نهایی شده در کنار خط لوله نفت اقتصادی ترین و کم هزینه ترین مسیر به لحاظ مسائل زیست محیطی و مالی نیست، اما پافشاری عجیبی برای این گزینه وجود دارد تا این آب به فرض انتقال از شهر سمنان سر درآورد!)
۱۸- آیا صنایع فولاد داخلی توانایی تامین ورق مورد نیاز برای تولید بیش از ۶۴۰ کیلومتر لوله با قطر هزار و ۴۰۰ میلی متری را دارند یا اینکه ورق فولادی مورد نیاز را باید از خارج از کشور خریداری نماییم؟ آیا این مورد مشمول تحریم ها می شود یا خیر؟
۱۹- آیا خرید و تامین الکتروپمپ های قدرتمند و توان بالای لازم برای نصب دست کم ۸ ایستگاه پمپاژ آب از ارتفاع ۲۷ - تا ۲هزار و ۳۰۰ متری مشمول تحریم های بین المللی نیست؟ این تجهیزات را چگونه تامین خواهید کرد؟
۲۰- چرا با وجود آنکه در طرح ارایه شده به صراحت اعلام شده که بیش از ۲۵هزار و ۶۰۷ اصله درخت در جنگل های هیرکانی باید قطع شود اما همچنان مجری و مشاور طرح در سخنرانی های تبلیغاتی و در جلسات تخصصی بر این موضوع پافشاری دارند که حتی یک اصله درخت در مسیر قطع نخواهد شد؟
۲۱- بر اساس مطالعات زمین شناسی انجام شده از سوی مشاور طرح، محدوده هایی از مسیر انتقال به خصوص در مسیر نکا - شهمیرزاد دارای پتانسیل زمین لغزه است. لذا حذف و آسیب به پوشش گیاهی سبب جذب بیشتر آب توسط لایه های مارنی شده و ضریب ایجاد لغزش و در نتیجه احتمال ترکیدگی لوله ها را افزایش می دهد. این تهدید جدی را چگونه پیشگیری و مدیریت می کنید؟
۲۲- در بخشی از مطالعات شرکت مشاور در رابطه با افزایش ضریب مهاجرت جوامع محلی حاشیه خط لوله انتقال آب به شهرها چنین آمده است؛ «تملک اراضی کشاورزی آبی واقع در مسیر استان مازندران موجب تقسیم اراضی به قطعات خردتر شده و در نتیجه پیش بینی می شود به دلیل کاهش سطح تولید، زارعین اقدام به فروش مابقی اراضی و مهاجرت از منطقه نمایند». سرنوشت مهاجرین از روستاها به شهرها و ایجاد حاشیه نشینی در اطراف شهرهای بزرگ مازندران را چگونه توجیه می کنید؟ آیا این امر پیامدی غیر از گسترش فقر و فساد و فلاکت برای جوامع محلی این طرح به همراه خواهد داشت؟
۲۳- در بخشی دیگر از مطالعات انجام شده از سوی مشاور طرح آمده است؛ «آلودگی صوتی و نور ایجاد شده توسط ایستگاه های پمپاژ می تواند بر حیات وحش موجود در منطقه تاثیر بگذارد». این مساله را چگونه پیشگیری یا مدیریت خواهید کرد؟
۲۴- قطع ۲۵هزار و ۶۰۷ اصله درخت کهنسال هیرکانی مستلزم اخذ مجوز از سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور است. آیا مجوز قطع این درختان صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۵- برداشت آب و ورود شورابه به دریا مستلزم اخذ مجوزهای سازمان حفاظت محیط زیست است. آیا مجوز رسمی در این خصوص صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۶- استفاده از خط مسیر خط لوله نفت نکا - ری مستلزم اخذ مجوز رسمی وزارت نفت است. آیا مجوزی در این خصوص صادر شده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۷- انتقال سالانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب نمک زدایی شده به مقصد طرح مستلزم اخذ مجوز از وزارت نیرو است. آیا وزارت نیرو تخصیص سالانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب برای استان مقصد را تایید کرده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۸- اجرای این طرح نیازمند سالانه بیش از ۴۵۰ مگاوات برق است. آیا وزارت نیرو تخصیص این مقدار برق برای اجرای این طرح را تضمین کرده است؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۲۹- تولید ۴۵۰ مگاوات برق سالانه موردنیاز این طرح موجب تولید سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن گاز آلاینده دی اکسید کربن می شود. با توجه به اجماع جهانی در قرارداد پاریس و تعهد رسمی کشور به کاهش تولید این گاز آلاینده این موضوع را چگونه توجیه می کنید؟
۳۰- تامین هزینه های اجرای این طرح بر عهده بخش خصوصی بوده و وزارت نیرو تنها بخشی از آب منتقل شده که مربوط به شرب است (۵۰ میلیون مترمکعب)، را به شکل تضمینی خریداری می کند. ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب باقی مانده را باید بخش صنعت خرید تضمینی انجام دهد. آیا وزارت صنعت، معدن و تجارت یا واحدهای صنعتی مستقر در مقصد طرح توان خرید آب به قیمت تمام شده هر متر مکعب ۴ تا ۶ هزار تومان را دارند؟ آیا تضمینی در این مورد ارایه شده است؟ (لطفا تضمین های دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۳۱- در طرح ارایه شده در سال ۱۳۹۴ مبلغ ۳۷۵ میلیارد تومان برای ساخت راه های دسترسی در نظر گرفته شده بود. آیا سازمان جنگل ها مجوز ساخت جاده های جدید را در عرصه های منابع طبیعی صادرکرده یا خواهد کرد؟ (لطفا مجوز دریافت شده را ارایه فرمایید.)
۳۲- یکی از دغدغه های اساسی و هرگز پرداخته نشده در مطالعات این طرح، واکنش کشورهای حاشیه دریاچه کاسپین به مشکلات زیست محیطی این طرح و برداشت آب از این حوضه آبی بسته است. آیا کارفرما، مجری، پیمانکار و مشاور طرح پاسخی قابل پذیرش در عرصه دیپلماسی برای این مساله که ابعاد فرا ملی و امنیتی خواهد داشت و بی شک در آینده به پاشنه آشیل مناسبات و روابط کشورمان با چهار کشور دیگر حاشیه این دریاچه تبدیل خواهد شد، دارند؟
۳۳- آیا تصور نمی کنید که پس از تصویب کنوانسیون و تعیین رژیم حقوقی دریاچه کاسپین، کشورهای همسایه و شریک در منافع این دریاچه نسبت به برداشت آب و تولید شورابه و خسارات زیست محیطی تحمیل شده به این حوضه آبی بسته مطالبه خسارت های کلان ننمایند و از این اهرم برای تحت فشار قرار دادن کشورمان در مسائل مختلف از جمله سهم کشورمان از منابع انرژی بستر کاسپین سوءاستفاده نکنند؟
۳۴- مطالعه پدافند غیرعامل در مورد اجرای این طرح چه می گوید؟ آیا اصلا چنین مطالعه ای صورت گرفته است؟ با فرض اجرای این طرح اگر قطعات و ماشین آلات مستهلک شده را نتوانیم از بازارهای جهانی تامین کنیم یا اگر کشورهای همسایه سال های بعد از استقرار صنایع و انتقال انبوه جمعیت به سمنان به انتقال آب و آسیب های زیست محیطی آن به این دریاچه مشترک اعتراض کنند، این مساله را چگونه مدیریت خواهید کرد؟ صنایع گسترش یافته را تعطیل خواهید کرد یا جمعیت مهاجر را به شهرها و روستاهای شان باز خواهید گرداند؟
۳۵- تخلیه شورابه در دریا موجب افزایش قطعی و معنا دار شوری ناحیه ای در نواحی ساحلی شده تا آنجا که بر اساس مطالعات انجام شده توسط مشاور طرح به دلیل تخریب زیستگاه دریایی شغل صیادی در منطقه به چالش جدی کشیده شده و باز بر اساس مطالعات شرکت مشاور، امکان ارایه صیدگاه معوض به صیادان بیکار شده در منطقه نیست. مساله بیکاری صیادان را چگونه حل و فصل خواهید کرد؟
۳۶- در بخشی دیگر از طرح مطالعاتی ارایه شده از سوی مشاور طرح در رابطه با اثر گذاری این طرح بر جمعیت گونه رو به انقراض فک کاسپین آمده است؛ «تاثیر منفی تخلیه پساب شور بر ماهیان دریا ممکن است باعث کاهش غذای در دسترس برای فک های خزری (فک کاسپینی)، شود. این اتفاق می تواند در محدوده ای به وسعت ۳۵ کیلومتر مربع اتفاق بیفتد و باعث آسیب به جمعیت فک های خزری (فک کاسپینی)، در این محدوده شود»! این مساله را چگونه مدیریت خواهید کرد؟
۳۷- آیا راهکار ارایه شده مبنی بر پرداخت مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال به مرکز درمانی فک کاسپین می تواند در اصلاح و ایجاد شرایط پایدار و نرمال زیستگاه این گونه روبه انقراض موثر باشد؟ و آیا این مبلغ به عنوان بخشی از مطالعات مالی طرح از سوی مجری در نظر گرفته شده (بنده با مطالعه طرح چنین بندی ندیدم و نخواندم!)، یا قرار است بار مالی این مبلغ هم به دوش منابع عمومی کشور گذاشته شود؟
۳۸- با توجه به تاسیسات نیروگاه شهید سلیمی و موج شکن های بندر امیرآباد بهشهر، آب دریا در منطقه ای که به عنوان آبگیر در نظر گرفته شده دارای کمترین گردش پادساعت گرد و در نتیجه احتمال تجمع بیشترین مقادیر انواع آلودگی ها و رسوبات را دارد. آیا با توجه به اینکه تامین آب شرب یکی از اهداف این طرح است، نباید در رابطه با محل آبگیری تجدید نظر صورت گیرد؟
۳۹- آلودگی میکروبی و فلزات سنگین در منابع آب های ساحلی ایران در دریاچه کاسپین اگر نگوییم بیداد می کند که با استناد به صدها مقاله و مطالعه صورت گرفته توسط کارشناسان داخلی و خارجی در حد و اندازه بسیار نگران کننده ای قرار دارد. در روش RO که روش نهایی و رسمی پیشنهاد شده در طرح ارایه شده است به هیچ وجه امکان حذف این آلاینده ها وجود ندارد. با این وصف چگونه این آب را برای شرب مردم پیشنهاد می کنید؟ سلامت و بهداشت عمومی مردم سمنان را چه نهادی تضمین خواهد کرد؟
۴۰- در صورتی که موفق به خریداری و نصب کارخانجات آب شیرین کن با سیستم - ROBW ECR بشوید، این روش با صرف هزینه های گزاف و استهلاک به مراتبط بیشتر و در پی آن وابستگی شدیدتر به سازندگان آن تنها قادر به حذف نمک ها و تا اندازه ای آلاینده های زیستی و میکروبی خواهد بود اما قادر به تصفیه آب از فلزات سنگین و سرطان زا از جمله سرب، جیوه و کادمیم نیست. این مساله و معضل جدی و خطرناک را چگونه رفع خواهید کرد؟
۴۱- برخلاف تصورات و سخنانی که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد تا ریشه و بنیان فنی و تخصصی، حتی در صورت پیاده سازی سیستم تصفیه ECR و تولید خشت های نمکی با عنوان غلط انداز و اغراق آمیز «کیک قهوه ای!» این کیک نمکی با بنیان یون هایی مانند کلرید، سولفات، کلسیم و منیزیم به همراه انواع آلودگی های شیمیایی به ویژه فلزات سنگین و آلاینده های نفتی است و بر خلاف تبلیغات انجام شده به هیچ عنوان شامل ترکیبات کمیاب و گران قیمت و عجیب و غریب که در بازار جهانی یا داخلی از قابلیت عرضه برخوردار باشد نیست. این نمک ها در حال حاضر در مناطق کویری سمنان و دیگر نقاط کشور به وفور و با قیمتی بسیار ارزان در حال تولید است. این مساله را چگونه توجیه می کنید؟
۴۲- اگر نمک های استخراج شده بر اساس شیوه ECR از آب دریا از قابلیت و ارزش تجاری برخوردار می بودند، تاکنون باید از محل فروش نمک های به رایگان تولید شده در هزاران کیلومتر مربع از سواحل دریاچه سابق ارومیه! میلیاردها دلار درآمد عاید کشور می شد. توضیح دهید چرا چنین معجزه اقتصادی محقق نشد؟!
۴۳- در بخشی از طرح، برنامه ای برای تولید و صادرات کود پتاس از کیک قهوه ای تولیدی ارایه شده است. لطفا در این مورد توضیح دهید که با توجه به غلظت پایین پتاسیم محلول در آب دریا این امر چگونه محقق خواهد شد و قیمت تمام شده کود کلرید یا سولفات پتاسیم تولید شده چقدر خواهد بود و این کود به کدام یک از کشورها صادر خواهد شد؟ فراموش نکنیم که روسیه در حال حاضر یکی از بزرگ ترین کشورهای صادر کننده کلرید پتاسیم از جمله به کشور ما است و باز فراموش نکنیم که زمانی استاندار وقت سمنان صحبت از تولید کودهای فسفاتی از این شورابه ها را ارایه کرده بود بالاخره از این شورابه ها یا به قول شما همان کیک قهوه ای قرار است کود پتاسیمی تولید شود یا کودهای فسفاتی و با چه مکانیسمی و چه قیمت تمام شده ای؟
۴۴- طرح پیشنهادی مبنی بر احداث دو بندر جدید و گسترش بندر امیرآباد بهشهر و بندرنوشهر با هدف صادرات سالانه میلیون ها تن از این ترکیبات نمکی و در پی آن وعده خام و بی بنیان ایجاد هزارن شغل برای جوانان جویای کار شمال کشور با استناد به کدام سند راهبردی و بررسی فنی و تامین اعتبارات مالی صورت گرفته است؟ آیا اجازه داریم تا در تدوین طرح های کلان و زیربنایی رویاپردازی کنیم و اوهام خود را به عنوان طرح مکتوب و ارایه کنیم؟ ماحصل پول هایی که طی سه مرحله برای تدوین این طرح هزینه شد این است؟
۴۵- چرا در اقدامی غیر اخلاقی و مغایر با شوون اعتقادی، دینی، انقلابی و انسانی به کرات تلاش می شود تا از تریبون های مختلف مخالفین انتقال آب دریاچه کاسپین را که بی شک و شبهه از پاک ترین و دغدغه مندترین فرزندان حال و آینده این مرز بوم هستند، با اتهاماتی ناروا و ناجوانمردانه از جمله قلم به مزدی، نفوذی، جاسوسی، ارتباط با بیگانگان و... از صحنه خارج کنید؟ آیا این ادبیات نازل و دون خود بیانگر ناتوانی در پاسخگویی فنی، تخصصی و مستدل به ابهامات مطرح شده در رابطه با ضرورت اجرای این طرح نیست؟
۴۶- اخیرا این مساله که چون سالانه ۲ میلیارد متر مکعب آب از استان های کردستان و... وارد سد سفید رود و از آنجا به سمت شمال کشور هدایت می گردد، دستاویزی شده تا برداشت و شیرین سازی همین مقدار آب از دریاچه کاسپین برای انتقال به فلات مرکزی توجیه و تبیین گردد! آیا نهایت استدلال و توجیه فنی و نگاه غیر احساسی و غیر محلی و... که امثال عیسی کلانتری مدام از بهره مندی از آن دم می زنند همین است؟ آیا واقعا طرفداران این طرح تفاوتی میان جریان طبیعی یک رودخانه که شاید ده ها هزار سال از تولد و شکل گیری آن می گذرد و بر اساس شیب حوضه آبریز و توپوگرافی ایجاد شده با فرایند شیرین سازی انتقال آب به مدد مصرف انرژی و برق و پول، برخلاف شیب غالب و توپوگرافی زمین قایل نیستند؟!
۴۷- چندین برنامه مستند تلویزیونی با نگاه به مسائل حوزه محیط زیست و منابع طبیعی هر هفته به تولید و پخش برنامه هایی مرتبط با این مسائل از رسانه ملی می کنند. عجیب نیست که با توجه به اهمیت این طرح تاکنون هیچ کدام از این برنامه سازان اقدامی برای تهیه یک برنامه مستند در رابطه با این طرح ننموده اند؟ عجیب تر این نیست که حتی پیگیری های چندباره در این زمینه هم مورد استقبال هیچ کدام از برنامه سازان این حوزه قرار نگرفته است؟
۴۸- چرا برخلاف وعده های آقای کلانتری، مجموعه مطالعات اجرای این طرح تاکنون در پورتال سازمان حفاظت محیط زیست و در دسترس عموم قرار نگرفته است؟
۴۹- آیا روند قانونی در گزینش و انتخاب شرکت ها و افراد دارای صلاحیت و بی طرف برای انجام مطالعات زیست محیطی، اقتصادی، مالی، امنیتی، پدافند غیر عامل، اجتماعی و فرهنگی طی شده است؟ لطفا در مورد جزییات گزینش تدوین کنندگان این طرح ها توضیحاتی ارایه نمایید تا شبهات موجود در این بخش برطرف شود.
۵۰- در پایان آیا حاضرید در فضایی دوستانه و با نگاهی صرفا فنی و تخصصی و تنها مبتنی بر منافع ملی در برابر دوربین های رسانه ملی و با لحاظ کردن همه شرایط مد نظر موافقان اجرای این طرح مناظره ای بین هر تعداد از موافقین با مخالفین اجرای این طرح صورت گیرد تا ابعاد پیامدهای منفی یا ضرورت اجرای آن مورد واکاوی و بازبینی قرار گیرد؟
اخیرا این مساله که چون سالانه ۲ میلیارد متر مکعب آب از استان های کردستان و... وارد سد سفید رود و از آنجا به سمت شمال کشور هدایت می گردد، دستاویزی شده تا برداشت و شیرین سازی همین مقدار آب از دریاچه کاسپین برای انتقال به فلات مرکزی توجیه و تبیین گردد! آیا نهایت استدلال و توجیه فنی و نگاه غیر احساسی و غیر محلی و... که امثال عیسی کلانتری مدام از بهره مندی از آن دم می زنند همین است؟ آیا واقعا طرفداران این طرح تفاوتی میان جریان طبیعی یک رودخانه که شاید ده ها هزار سال از تولد و شکل گیری آن می گذرد و بر اساس شیب حوضه آبریز و توپوگرافی ایجاد شده با فرایند شیرین سازی انتقال آب به مدد مصرف انرژی و برق و پول، برخلاف شیب غالب و توپوگرافی زمین قایل نیستند؟!
چرا در استانی که مدعی کم آبی است، سالانه بیش از ۵ هزار هکتار از زمین های کشاورزی برای تولید خربزه و هندوانه زیر کشت می رود و کشاورزی و باغداری گسترش می یابد؟ سرانه مصرف کل آب در استان سمنان بر اساس آمارهای رسمی وزارت نیرو بیش از ۲۰۰ لیتر در روز برای هر شهروند است و این عدد استان سمنان را در گروه ۹ استان پرمصرف آبی کشور قرار داده است.
در بحث آب شرب و خانگی نیز سرانه مصرف آب برای هر شهروند در استان مقصد آب بیش از ۱۶۰ لیتر در روز است که این مقدار از سرانه آب مصرفی خانگی حتی استان های گیلان و گلستان نیز بیشتر است. چه تمهیداتی برای مدیریت مصرف آب شرب در این استان انجام شده است؟
در بحث آب شرب و خانگی نیز سرانه مصرف آب برای هر شهروند در استان مقصد آب بیش از ۱۶۰ لیتر در روز است که این مقدار از سرانه آب مصرفی خانگی حتی استان های گیلان و گلستان نیز بیشتر است. چه تمهیداتی برای مدیریت مصرف آب شرب در این استان انجام شده است؟
منبع: اعتماد