نارنج، ظرفیتی مغفول در مازندران

درخت نارنج، علاوه بر سخاوتی که در عرضه نارنج‌های زیبا و خوش‌طعم دارد، محصولات فوق‌العاده‌ای برای دم‌نوش‌های خوش عطر از آن تهیه می‌شود که برای درمان مشکلات مختلف جسمانی کاربردهای شگفت‌انگیز دارد.

این درخت زیبا با میوه خوش طعمش، مرباها و عرقی که از شکوفه‌هایش به ما می‌دهد، به عنوان درختی بخشنده و زیبا شناخته می‌شود.

یکی از ناب‌ترین بوهایی که می‌توانید در زندگی استشمام کنید، بهار نارنج است. درخت نارنج از آن درخت‌های دست و دل‌بازی است که از آن به شیوه‌های مختلف بهره می‌بریم از آب نارنج برای چاشنی، مزه و بهبود طعم غذا استفاده می‌شود و در صنعت عطرسازی و شامپو سازی از عرق بهار نارنج استفاده می‌شود.

نارنج میوه‌ای است که در طب سنتی چینی به عنوان میوه کمک گوارشی نامیده می‌شود زیرا برای درمان بیماری‌های گوارشی مانند اسهال، یبوست، نفخ و زخم روده کمک می‌کند همچنین یکی از خواص نارنج کمک به درمان اختلالات کبدی، کلیه، کیسه صفرا و مثانه است.

این درخت زیبا و مفید در مازندران به وفور یافت می‌شود و شهرهای مختلفی مزین به نام شهر بهار نارنج بوده و هرساله جشنواره‌ای به همین نام برگزار می‌شود.

اما توجه به نام بهارنارنج در بین مسئولان و نزاع برسر اینکه کدام شهر، شهر بهار نارنج است؛ بیش از توجه به مزایای این درخت مورد بحث قرار گرفته است. در حالیکه که اگر مدیران به ظرفیت این درخت توجه کرده و با مشارکت بخش خصوصی بر صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات نارنج تمرکز می‌کردند مازندران می توانست در این حیطه برندسازی کرده وصادرات بسیار ناب داشته باشد.

 اردیبهشت هر سال رقابت برسر شهر من شهر بهارنارنج است که ظرفیت ارزنده این درخت را به فراموشی می‌برد.

متاسفانه در مازندران بیشتر از بهار و آب نارنج برای کاربرد شخصی استفاده می‌شود در حالیکه می‌توان از پوست آن  بصورت دم نوش و مربا و یا از تخم آن که برای موارد مختلف طب سنتی استفاده کرد.

بهار نارنج، ظرفیتی که فدای نام و القاب شد

اما بدرستی کدام شهر مازندران شهر بهارنارنج است آیا شهری که بیشترین درخت را دارد، یا شهری که بیشترین جشنواره را برگزار کرده، یا شهری که زودتر شهرخود را به این نام نامگذاری کرده است این سوالی است که هرساله در اثبات آن مدیران شهری درگیر آن هستند اما در واقع از خود نپرسیدند که کدام شهر در حوزه برند سازی محصولات نارنج موفق عمل کرده و برند سازی کرده است؛ در واقع این ظرفیت نارنج همواره فدای نام و القاب شده است.

شهرستان بابل با توجه به موقعیت جغرافیایی خود یکی از بهترین و معطرترین بهارنارنج مازندران را به خود اختصاص داده است و تعداد درختان نارنج آن نیز با بیش از ۵۰هزار اصله تقریبا بیش از تعداد درختان دیگر شهرهای مازندران است.

اما چه اقداماتی برای برندسازی این ظرفیت طبیعی در بابل انجام شده؛ مدیرعامل سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرستان بابل با اشاره به اینکه برآورد اولیه حاکی از وجود تعداد بیش از ۵۰ هزار اصله درخت نارنج در پارک‌ها و معابر سطح شهر است، گفت: ۳ هزار اصله نیز امسال در سطح شهر در حال غرس است و به تعداد نارنج‌های بابل اضافه خواهد شد.

سید مرتضی حسینی با اشاره به اینکه جهت اعلام دقیق تعداد درختان شهر نیاز به ممیزی درختان است افزود: این طرح از عید غدیر امسال آغاز و تمام اطلاعات ریز درختان سطح شهر از ابعاد گوناگون مانند ارتفاع، اندازه تاج، قطر طوقه، بیماری و سایر موارد به همراه موقعیت دقیق درخت ثبت و در نرم افزار مخصوص به‌صورت لایه‌های مجزا قابل بهره برداری خواهد بود.

پیش بینی برداشت بیش از ۱۲۰ تن میوه نارنج

مدیرعامل سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری بابل از برداشت ۸۵ تن میوه نارنج از این ۵۰ هزار اصله خبر داد و گفت: امسال با توجه به مراقبت‌های انجام شده و افزایش کیفیت بهره وری این درختان انتظار داریم میزان برداشت به بیش از ۱۲۰ تن برسد.

استفاده صنعتی از محصولات درخت نارنج

حسینی خاطرنشان کرد: شهر بابل به دلیل موقعیت جغرافیایی حالتی کاسه مانند دارد از اشباع عطر بهار در کوچه‌ها و معابر به‌ویژه در بامدادان اردیبهشت  به‌عنوان یک موقعیت و فرصت ممتاز گردشگری است که متاسفانه از آن به درستی بهره برداری نشده است.

وی به فراوری نارنج اشاره کرد و گفت: کاربرد درمانی و دارویی بخشهای مختلف میوه، برگ و بهارنارنج و تولید محصولات متنوع از جمله عطر، اسانس، آب نارنج، انواع مربا و شربت و محصولات صنعتی وغیره از دیگر مزایای این درخت همیشه سبز است.

حسینی با بیان اینکه وظیفه شهرداری سبز نگهداشتن محیط شهری و  ترویج کاشت و نگهداری درختان است، اظهار کرد: درخت نارنج بسیار معطر، نشاط آور و همیشه سبز است وجود برگ چرمی آن نیز در جلوگیری از آلاینده‌های محیطی بسیار موثر است و موضوع شهرداری بهره‌مندی از بعد اقتصادی و محصول این درختان نیست بلکه موضوع اصلی محیط زیست شهری است.

مدیر عامل سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری بابل با اشاره به اینکه می‌توان از ظرفیت درختان نارنج شهر استفاده صنعتی کرد، خاطرنشان کرد: در این راستا هر فرد یا شرکتی طرحی در این حوزه ارائه کند سازمان فضای سبز آماده همکاری کامل با رعایت حفظ سلامت درختان را دارد.

کاشت گونه‌های گیاهی با اصالت مناطق بابل

حسینی یکی از مشکلات عمده سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری را آسیب زدن به درختان از سوی برخی از شهروندان برشمرد و گفت: دو برنامه اصولی برای کاهش این مشکل، طراحی و در دستور کار قرار گرفت.

وی کاشت گونه‌های هم نام گیاهی با اصالت محلات بابل را یکی از این راهکارها عنوان کرد و یادآور شد: سعی کردیم کاشت درختان بومی منطقه طبق ارزش گذاری همان منطقه باشد براساس این برنامه گونه درختانی که همخوانی با نام آن محلات دارند در میادین و محلات کاشته می‌شود که نمادی از تاریخ و شناسنامه آن محلات بوده تا مردم انگیزه لازم برای حفاظت از این درختان را داشته باشند. بعنوان مثال برای محله توغداربن بابل درخت توغ یا برای محله افراداربن درخت افرا کاشته شد، همینطور بید برای محله بیدآباد، بلوط برای موزیرج، آزاد برای آزاد بن و غیره تعریف شده است.

اجرای طرح هر دانش آموز متولی یک درخت

حسینی با بیان اینکه در بخش دیگر حفظ درختان مرکز جوانه تاسیس شده تا به دانش آموزان در فضایی متفاوت و با متدی شاد و خلاقانه آموزش علوم گیاهی و فضای سبز داده شود، گفت: این برنامه به گونه‌ای تنظیم شد تا دانش آموزان در پایان کلاس آموزشی تعهد بیشتری به فضای سبز شهری داشته باشند و علاوه بر علاقمندی هر دانش آموز مسئولیت یک درخت شهری را عهده دار شوند که با این اقدامات در واقع ما مراقبت از درخت را اجتماعی می‌کنیم.

مدیرعامل سازمان سیما منظر و فضای سبزشهرداری بابل با بیان اینکه در حال حاضر چهار نهالستان تامین و نگهداری گل و گیاه سطح شهر را بر عهده دارد یادآور شد: وسعت نهالستان های ما بیش از دو هکتار است که شامل نهالستان ونوشه، باغ ارغوان، سیب باغ و باغ گل است.

 

ایسنا