چرا توجه به پویایی یخچالهای طبیعی و پایداری زیستیِ اکوسیستم منطقه علم‌کوه مهم است؟
در اکوسیستم منطقه علم‌کوه یخچالهای طبیعیِ علم‌چال، هفت‌خوان، اسپیلَت، پاتخت، خرسان‌ها، مرجیکش، سیاه‌سنگ‌ها، لشگرک‌ها، کلجاران و نمه‌چال نقشی محوری در پایداری زیستی آن بازی می‌کنند که در دنیای علم و جامعه کوهنوردان جهان یخچالهای شناخته‌شده‌ای هستند.
خبرمازندران؛ مدیرعامل بنیاد توسعه پایدار ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (مستقر در علم‌کوه) و در پاسخ به این پرسش که اساسا چرا توجه به پویایی یخچالهای طبیعی و پایداری زیستیِ اکوسیستم منطقه علم‌کوه مهم است، گفت:
۱. منطقه علم‌کوه با وسعت تقریبی ۵۰کیلومتر در ۵۰کیلومتر در میانه رشته‌کوه البرز و در حدفاصل البرز مرکزی و البرز غربی قرار دارد و گستره‌ای از سه استان مازندران، البرز و قزوین را دربر می‌گیرد.
۲. این منطقه به لحاظ پوشش گیاهی و فرصت‌های کوهنوردیِ فنی از دهه‌های پایانی سده نوزدهم میلادی مورد توجه کوهنوردان اروپایی و گیاه‌شناسان انگلیسی بوده است.
۳. حدود ۱۵۰ قله‌ی (اصلی و فرعیِ) بیش از ۴۰۰۰متری در این منطقه واقع است که چنین پکیج طبیعی‌ای در چنین ارتفاعی در جهان بی‌نظیر است. قله علم‌کوه با ارتفاع ۴۸۵۰متر بلندترین قله آن منطقه و در مرکز خط‌الراس‌های آن قرار دارد که پس از دماوند (۵۶۷۱متر) دومین قله بلند ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود.
۴. دیواره علم‌کوه به ارتفاع تقریبی ۶۰۰متر، جزو دیواره‌های بلند دنیا در ارتفاع بیش از ۴۰۰۰متر به‌حساب می‌آید که با توجه به درجه سختیِ صعودهای عمودی در ارتفاعات بلند، صعود دیواره علم‌کوه مورد توجه کوهنوردان درجه یک جهان بوده و هست. مسیر هاری روست، سه مسیر ۴۸ و ۵۰ و ۵۲ لهستانی‌ها، مسیر فرانسوی‌ها، برج آفتاب آلمانی‌ها و گُردِه آلمان‌ها مسیرهایی هستند که نخستین‌بار توسط کوهنوردان اروپایی گشایش شده‌اند.
۵. در ایران ۴ اثر ملی-طبیعیِ ثبت شده شامل: قله دماوند، قله علم‌کوه، قله تخت‌سلیمان (۴۶۶۰متر) و قله سیاه‌کمان (۴۵۰۰متر) وجود دارد که هر چهار اثر یادشده در استان مازندران قرار دارد طوریکه سه اثر میراثیِ قله علم‌کوه، تخت‌سلیمان و سیاه‌کمان در کلاردشت و در منطقه علم‌کوه واقع‌اند.
۶. در اکوسیستم منطقه علم‌کوه یخچالهای طبیعیِ علم‌چال، هفت‌خوان، اسپیلَت، پاتخت، خرسان‌ها، مرجیکش، سیاه‌سنگ‌ها، لشگرک‌ها، کلجاران و نمه‌چال نقشی محوری در پایداری زیستی آن بازی می‌کنند که در دنیای علم و جامعه کوهنوردان جهان یخچالهای شناخته‌شده‌ای هستند.
۷. رودخانه سردآبرود کلاردشت جزو شش رودخانه حفاظت‌شده ایران است که حوزه آبریز آن از یخچالهای مورد اشاره تغذیه می‌شود.
۸. حضور بدور از قاعده کوهنوردنماها و چرای دام در ارتفاعات ۴۰۰۰متری موجب شدت گرفتن نرخ ذوب‌شدن یخچالهای مورد اشاره شده که خیزش سیل‌هایی با دوره تکرار کمابیش یکساله در شهرستان‌های غرب مازندران چون کلاردشت، تنکابن، عباس‌آباد و چالوس یکی از پیامدهای این تغییرات ناخوشایند زیستی در منطقه علم‌کوه است.
دکتر برارپور تاکید کرد: با این وجود، تصمیمات غیرعلمی و تهی از تخصص مدیران سیاسی کلاردشت با تاخیرهای زمانی باعث بهم زدن تعادل اکوسیستم منطقه علم‌کوه خواهد شد طوریکه در آینده نزدیک، شاهد رفتارهای بی‌ثبات‌کننده و غالبا تهاجمی‌ای چون خیزش سیل از جانب طبیعت در شهرستان کلاردشت و شهرستان‌های همجوار خواهیم بود.
وی افزود: تصمیمات غیرعلمی مورد اشاره علاوه بر پیامدهای محیط‌زیستی، پیامدهای ناخوشایند فرهنگی نیز در پی داشته است. یکی از پیامدهای منفی فرهنگی آن، می‌شود به افت شاخص تشخُص فرهنگی (Cultural Identity) در شهرستان کلاردشت اشاره کرد.
دکتر برارپور تاکید کرد: چرا باید جوانی که دانش‌آموخته مقاطع عالی در سطح فوق لیسانس مهندسی عمران یا حقوق و رشته‌های دیگر است در منطقه علم‌کوه؛ کوهنورد یا گردشگر عرب جابجا کند در حالیکه هریک از آنها پتاسیل مدیریت چند مجتمع توریستی با یکصد پرسنل را دارد؟ چرا در طول چهل سال گذشته تاکنون حتی یک طرح سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت توریسم در کلاردشت اجرا نشده در حالیکه مدیران سیاسی آن شهرستان به موضوعات مخرب و در عین‌حال پیش‌پا افتاده‌ای چون ساخت‌وسازهای غیرمجاز، ایجاد گیت بر سر گذر کوهنوردان و مانند آن متمرکز هستند؟
مدیرعامل بنیاد توسعه پایدار ایران افزود: زمانی‌که جوان تحصیل‌کرده کشور و زادگاهم به شغل رانندگی روی می‌آورد در حالیکه می‌تواند در جایگاه واقعی خودش بهترین باشد، بر پایه مفهوم تشخُص فرهنگی برای اینجانب و دیگر دلسوزان ایران، افت شخصیت ایجاد می‌کند.
