برنج کاری در ۵ شهرستان مازندران با رنج خشکسالی
زنگ خطر کویر شدن مازندران چند سالی است که آغاز شده و خشکسالی‌های اخیر مهمان ناخوانده مازندران زیبا شده است. با وجود اینکه مسئله تامین غذا از اولویت‌های یک جامعه است اما متاسفانه یکی از استراتژی‌ترین محصولات غذایی کشور یعنی برنج در کشور متولی ندارد؛ موضوعی که مسئولان محلی پنج شهرستان مرکزی استان از آن گلایه دارند.
با توجه به چالش‌های پیش رو کشاورزی؛ مسئله خشکسالی هم موضوع جدی و پر بحث در این سال‌های به ویژه در سال زراعی جاری در مازندران است. عجیب‌تر اینکه سهمیه آب زراعی پنج شهرستان مازندران که از رودخانه هراز تغذیه می‌شود، با مباحث انتقال آب به مرکز گره خورده است. با این روال بیم این می‌رود که در آینده نزدیک اراضی تشنه شالیزاری مازندران به خواب عمیق فرو روند. اگر این مهم مدیریت نشود دیری نیست که مازندران به جای فعالیت در حوزه برنج کاری همانند استان‌های کویری به سمت محصولاتی برود که نیاز آبی ندارند.
تیرماه سال گذشته ۱۰۰ هکتار از اراضی روستای «ادملا» بندپی بابل با تهدید خشکسالی روبرو شدند. دهیار روستا در این باره به ایسنا گفت که مسئولان هیچ دغدغه‌ای برای رفع این مشکل ندارند و کشاورزان با هزینه‌های سنگین شخم و شیار، کود، سم و دستمزد کارگر چشم به آسمان خدا دوختند تا بلکه بارش رحمت الهی آن‌ها را از وضعیت اسفناک نجات دهد.
عادل محمدزاده، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از سال گذشته تاکنون برای رفع مشکل کم آبی و دغدغه کشاورزان منطقه پیگیر هستم و بارها به مقامات شهرستانی و استانی چه مکاتبه‌ای و چه حضوری درخواست کمک کردم.
محمدزاده افزود: تقریبا هیچ متولی شهرستانی و استانی وجود ندارد که از مشکل مردم «ادملا» خبر نداشته باشد اما همچنان دغدغه‌ای برای رفع مشکل وجود ندارد.
وی حل مشکل را در ایجاد سد بر روی رودخانه مسیر برشمرد و گفت: بارها به اداره امور آب مراجعه کردیم که با ایجاد سد مشکل زمین کشاورزی منطقه را حل کنند، بعد از یک سال بررسی و مطالعه متاسفانه طرح محقق نشد.
دهیار روستای «ادملا» با اشاره به اینکه درخواست دیگر ما لایروبی آب‌بندان منطقه بود که به بهانه مزایده بر زمین ماند، گفت: با بارش اخیر کشاورزان موفق به شخم و شیار شدند، اگر این بارندگی هرچند وقت یکبار اتفاق نیفتد قادر به ادامه فعالیت کشاورزی نیستیم.
محمدزاده با اشاره به اینکه تجهیز و برق‌دار کردن چاه‌های کشاورزی برای منطقه «ادملا» جوابگو نیست، تصریح کرد: کمبود آب مشکل اساسی است و این چاه‌ها آب ندارند که بتوان از آن بهره‌برداری کرد.
وی افزود: امیدواریم کشاورزان روستای «ادملا» بتوانند روزی را ببینند که آب‌بندان روستا لایروبی شده و سد برای امر کشاورزی احداث شده است.
موضوع خشکسالی و چالش بحران آب صدای رئیس شورای بخش لاله‌آباد را نیز درآورده است. وی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در راستای تنش آبی و خشکسالی که چند استان کشور از جمله مازندران را دچار مشکل جدی کرده، بخش لاله آباد بابل با بیش از ۱۶ هزار هکتار زمین برنج کاری نیز دچار این چالش جدی شده است.
محمود رحیمی با اشاره به اینکه ۲ سوم آب رودخانه هراز کاهش یافته است، افزود: با شروع فصل کشاورزی و فرآیند سه ماهه نیاز آبی محصول شالی کاهش آب مشکل اساسی برای حوزه کشاورزی است.
وی با اشاره به اینکه ۵ شهرستان آمل، محمودآباد، بابل و بابلسر و فریدونکنار به رودخانه هراز برای حوزه کشاورزی نیازمند هستند، تصریح کرد: خواهان تقسیم عادلانه سهمیه آبی از رودخانه هراز هستیم.
این مسئول با اشاره به اینکه سهمیه آب لاله‌آباد از رود هراز جوابگو نیست، یادآور شد: در شرایط سخت خشکسالی نیاز به آب چاه کشاورزی است اما چاه بخش لاله‌آباد با عمق ۹ تا ۱۵ مترمربع از چاه‌های سطحی بوده و کشاورزان تنها قادر به برداشت آب‌های سطحی هستند.
رحیمی با اشاره به اینکه بیشتر چاه‌های عمیق بخش لاله‌آباد از کارافتاده است، یادآور شد: در راستای رفع مشکلات کم‌آبی بخش لاله‌آباد، با حضور فرماندار بابل و ۲ نماینده این شهرستان، مدیرعامل آب منطقه‌ای، مدیرکل ستاد بحران استان، مدیرعامل سوخت و مدیرکل جهاد کشاورزی مازندران نخستین ستاد بحران خشکسالی در لاله‌آباد بابل تشکیل و در این جلسه مقرر شد، ۴۰ حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق بازسازی و برق‌رسانی شود که لیست چاه‌ها در اختیار مسئولان قرار گرفت و منتظر اقدام عملی آنان هستیم.
این مقام مسئول خواستار تسریع در امر تجهیز و برق‌دار کردن چاه‌های منطقه شد و با اشاره به اینکه بزرگترین بخش کشاورزی در سطح مازندران با بیش از ۱۶ هزار هکتار در بخش لاله آباد وجود دارد، افزود: هرسال میزان آب هراز که سهم زمین‌های کشاورزی است کمتر می‌شود.
وی با اشاره به فاجعه انتقال آب سد لار برای مصرف آب شرب تهران، این حجم آب را سهم شهرستان‌ها و شهرهای برنج‌خیز مازندران از جمله لاله‌آباد دانست و گفت: نه تنها آب سد لار حتی آب منطقه «پلور» تا «لاسم» که به رودخانه هراز جاری می‌شد نیز به سمت تهران هدایت می‌شود.
رحیمی، راهکار رفع مشکل کم‌آبی حوزه کشاورزی مازندران را راه‌اندازی سد منگول آمل برشمرد و یادآور شد: تقاضای کشاورزان از نمایندگان مجلس و متولیان امر برای رفع چالش جدی کم‌آبی و خشکسالی مازندران راه‌اندازی این سد است.
رئیس شورای بخش لاله‌آباد با اشاره به اینکه در شرایط مواجهه با خشکسالی، جهاد کشاورزی باید با معرفی گونه برنجی که نیاز آب کمتر و از لحاظ کمی و کیفی محصول بهتری داشته باشد، سبب افزایش انگیزه در فعالیت کشاورزی شود، افزود: متاسفانه جهاد کشاورزی حتی در تخصیص زمان مناسب کود به کشاورزان موفق عمل نکرده است.
رحیمی خاطرنشان کرد: با وجودی که در چندین جلسه نشست با مدیر جهاد کشاورزی تاکید کردیم در فصل کشاورزی قبل از نشاء باید کود به دست کشاورز برسد، اما ۲۰ روز پس از کاشت برنج گذشته و هنوز کود به دست کشاورز نرسیده است.
وی با قدردانی از توجه و دغدغه جدی فرماندار بابل در رفع مشکل کشاورزان منطقه لاله‌آباد، از برگزاری جلسه مکرر با پنج فرماندار دخیل در سهمیه آب هراز و دفاع از تقسیم عادلانه سهمیه آب لاله‌آباد خبر داد و گفت: از نمایندگان و متولیان امر تقاضا داریم سهمیه آب بخش لاله‌آباد به شکل عادلانه به سمت پایین دست روانه شود تا کشاورزان از آن بهره‌مند شوند.
این مسئول از کشت برنج طی ۲ مرحله در بخش لاله آباد یاد و تصریح کرد: به مدد نمایندگان مجلس بابل در تخصیص بیل مکانیکی، با نظارت کامل قبل از فصل کشاورزی آبندان‌ها آبگیری شد و مشکل کم آبی حوزه کشاورزی لاله‌آباد شمالی فعلا حل شد.
وی از لایروبی تمام رودخانه‌ها و شریان‌های اصلی لاله‌آباد خبر داد و یادآور شد: با این اقدام موثر با کوچکترین بارش، آب‌های سطحی به مقصد اصلی جاری می شود.
رحیمی خواستار تشکیل سازمان برنج در مازندران، قطب کشاورزی کشور، شد و گفت: امیدواریم با تشکیل این سازمان پیگیری صفر تا صد مسائل مربوط به محصول برنج از کاشت تا برداشت و بازار فروش به این سازمان محول شود چرا که در حال حاضر نبود متولی در امر برنج سبب شده تا کشاورزان هنوز موفق به فروش محصول برنج سال گذشته نشوند.