استاد دانشگاه: طراحی الگوی توسعه بومی نیاز ضروری کشور است

کیا بزرگمهر روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با توجه به تعدد مشکلات و مسائل زیست محیطی ، ارائه یک راهکار واحد جوابگو نیست و نیازمند راهکارهای مختلف است و مهمتر از همه طراحی الگوی بومی توسعه ملی است که در آن نقش هر یک از سکونتگاه های روستایی و شهری مشخص باشد.

وی با اشاره به این که تکنولوژی برنامه ریزی منطقه ای، وارداتی بوده و تناسبی با سرزمین ایران ندارد، تصریح کرد: این در حالی است که حفاظت از محیط زیست در کشورهای توسعه یافته از اجزای اصلی برنامه ریزی منطقه ای بشمار می رود ولی در ایران این بیشتر به صورت رفع تکلیف اجرا می شود.

این استاد دانشگاه  استان مازندران را پرچالش ترین استان های کشور به لحاظ زیست محیطی برشمرد و خاطرنشان کرد:  ریشه این چالش ها برنامه ریزی های جهانی، ملی و عواملی همچون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.

وی تصریح کرد : مهمترین راهکارها برای حفظ محیط زیست استفاده از ظرفیت مردم و مشارکت سازمان های مردم نهاد در تهیه و اجرای طرح های زیست محیطی به همراه نظارت و پایش مستمر اجرای طرح ها است.

رییس گروه جغرافیا و محیط زیست دانشگاه آزاد واحد چالوس بیان کرد : در اجرای طرح های زیست محیطی باید مشارکت مردم را با خود به همراه داشت و در این بین دانش آموزان و زنان اولویت نخست جامعه هدف قرار گیرند و زنان می توانند فرهنگ را از نسلی به نسل دیگر منتقل نمایند.

بزرگمهر با اشاره به قدمت فرهنگ یاری گری در ایران، مشارکت مردمی و جوامع محلی کشور در اجرا و پایداری طرح های محیط زیستی نسبت به دیگر کشورهای جهان کامل قابل حصول خواهد بود.

این استاد دانشگاه آزاد گفت: همه بخش های محیط زیست کشور به هم وابسته است و نیازمند مدیریت و برنامه ریزی به صورت یکپارچه هستیم اما متاسفانه در این زمینه بخش نگری در توسعه دیده می شود و از ظرفیت مردمی و تشکل های مردمی به خوبی بهره گرفته نمی شود.

به گفته وی افزایش جمعیت، بیکاری، کاهش درآمد، دفن پسماندها و زباله جنگلی و چرای دام در درون جنگل ها، بهره برداری بی رویه از منابع جنگلی، بهره برداری بی رویه از معادن شن و ماسه در بستر رودخانه ها در حوضه های آبریز، احداث جاده در اراضی جنگلی و مرتعی و توسعه فیزیکی شهرها و روستاها در حوضه های آبریز به تخریب و ناپایداری محیط زیست منجر می شود.

بزرگمهر افزود : تبدیل و تغییرکاربری اراضی، زمین خواری، واگذاری زمین توسط کمیسیون ماده ۳۱ و ۳۲ به اشخاص و نهادها و هیات هفت نفره واگذاری زمین، گسترش گردشگری بدون برنامه جامع، احداث صنایع و کارخانه در داخل حوضه های آبریز، زهکشی فاضلاب های شهری و روستایی به درون رودخانه شهری و روستایی و هدایت آنها به دریا، وجود انواع آلاینده ها و فلزات و عناصر سنگین در رودخانه هآی آبهای ساحلی، فرسایش خاک، سیل، زمین لرزه ، ریزش و رشد انواع جانوران زیان آور و موذی از دیگر چالش های زیست محیطی کشور و این استان می شود. 

رییس گروه جغرافیا و محیط زیست دانشگاه آزاد واحد چالوس گفت : دنیای امروز می طلبد که همه شهروندان خودشان را عضوی از جامعه زیست محیطی تلقی کنند و نباید انتظار داشته باشند که دولتی پای کار بیاید که به همه مطالبات آنان را جامع عمل بپوشاند ولی انتظار از دولتها این است که فضای بیشتر و امن تری برای فعالان زیست محیطی فراهم کند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد:  با توجه به گستردگی مدیریت محیط زیست در کشور در سال های گذشته نظارت صحیح و مناسبی اجرا نشد و تجربه انواع مسائل زیست محیطی و ناپایداری ها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی را به همراه داشته است.

وی با اشاره به مشکلات زیست محیطی در کشور توجه بیشتر مسوولان به این بخش مهم کشور شد و گفت : غیرانتفاعی و داوطلبانه بودن فعالیت در تشکل های زیست محیطی را  ۲ نقطه قوت این تشکل هاست که می تواند موجب تجدیدنظر در رفتارهای غلط و مخرب محیط زیست شود.

مازندران دارای ۲ تالاب بین المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل پل، خضر نبی، شورمست، دریوک ، سراندون و بالندون ، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان ۹۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیت حدود یک میلیون بال به مازندران مهاجرت می کنند.
بر اساس آمارهای رسمی ، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده های مختلف مهره داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی ها در زیست بوم مازندران شناسایی شده اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده ، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده ، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶خانواده ، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.

قدمت جنگل های شمال ایران به بیش از ۴۰ میلیون سال قبل بر می گردد و دارای ۹۰ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچه ای و هزار و ۵۵۸ گونه علفی و بوته ای است.