به بهانه گذشت یکماه از هفدهمین سفر رئیس جمهور؛ مسئولین کشور و استان مازندران پاسخگوی نگرانی‌ها باشند
در حالی یک ماه از سفر رئیس جمهور به استان مازندران می گذرد که همچنان سوالات متعدد و تامل برانگیزی در رابطه با این سفر یکروزه وجود دارد و کارشناسان معتقدند این سفر نه تنها گره ای از مشکلات عدیده مازندران باز نخواهد کرد بلکه به مهمترین و اصلی ترین چالش استان مازندران تاکنون هیچ پاسخی داده نشده است؛ موضوعی که حتی مسئولان ارشد استان مازندران نیز کمترین توجهی به آن نداشته اند.
جمعه ۲۰ اسفندماه بود که سید ابراهیم رئیسی در راس هیاتی ۱۶ نفره از دولت سیزدهم، مازندران را به عنوان هفدهمین مقصد استانی سفر خویش برگزید و راهی این استان سرسبز شد. بازدید از طرح‌ها و پروژه‌های صنعتی زیربنایی و عمرانی، دیدار و گفت‌وگو با اقشار مختلف مردم، نخبگان، ایثارگران و خانواده شهدا، شرکت در جلسه شورای اداری و نشست خبری از برنامه‌های سید ابراهیم رئیسی در سفر به مازندران بود.
احمد وحیدی وزیر کشور، سید حمید سجادی وزیر ورزش و جوانان، سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی، سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش، سید عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست، سیدصولت مرتضوی معاون اجرایی رئیس‌جمهور و سیدمحمد حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور برخی از یاران ابراهیم در این سفر بودند که با سیاحت در نقاط مختلف مازندران در جریان مشکلات شهرستان‌ها قرار گرفتند.
اما سفر رئیس جمهور به مازندران در حالی انجام شد که پیشتر قرار بود وی ۱۲ و ۱۳ اسفندماه در مازندران حضور یابد که به دلایلی، گلستان میزبان آیت الله رئیسی شد. این موضوع و اینکه چرا روزهای پایانی اسفندماه برای سفر به مازندران انتخاب شد، از جمله نکات تامل برانگیز سفر رئیس جمهور به مازندران بود.
نکته عجیب دیگر این بود که چرا سهم مازندران از حضور سید ابراهیم رئیسی تنها یک روز بود، در حالی که همتایان شمالی این استان، هر کدام ۲ روز میزبان هیئت دولت بودند و بالطبع مشکلات، چالش ها، جلسات، بازدیدها و بازرسی ها به فراغ وقت و فرصت در گیلان و گلستان انجام گرفت. این نکته که استان مازندران با حجم عظیمی از ظرفیت ها، منابع و سرمایه های مختلف در کنار مشکلات عدیده و نیز وسعتی بیشتر از ۲ همتای شمالی خود تنها یک روز میزبان هیئت دولت باشد، تامل برانگیز و حتی می توان گفت همراه با ایهام و ابهام بود.
اما نکات مبهم و شاید شبهه برانگیز سفر رئیس جمهور به هینجا ختم نمی شود، بحث برانگیزترین موضوع این سفر عدم حضور وزرایی بود که مازندران بیش از سایرین چشم انتظار حضور آنان بود. عدم حضور وزرای صمت، کار و راه و به ویژه وزیر نیرو گمانه زنی ها و حواشی متعددی در پی داشت.
عضو هیات علمی، پژوهشگر و استادیار دانشگاه پیام نور مازندران درباره سفر آیت الله رئیسی به مازندران می گوید: هفدهمین سفر رئیس جمهور از باب طرح مطالبات استان مازندران را نمی توان سفر موفقی برشمرد، جا داشت در این سفر به موضوعات چالشی و اساسی تر که اذهان مردم و کارشناسان را درگیر کرده پرداخته می شد، موضوعاتی که حساسیتی را ایجاد کرده است.
بابک مومنی در گفت و گو با ایسنا، ضمن اشاره به مسئله انتقال آب بین حوضه ای که مهمترین و اصلی ترین دغدغه و چالش مازندران است با طرح سوالی اظهار کرد: سوال جدی اینجاست که چرا وزیر نیرو به استان مازندران نیامد تا پاسخگوی نگرانی ها و چالش های حوزه آب و منابع آبی باشد، چرا به مهمترین دغدغه مازندران توجه نشد.
مومنی تاکید کرد: علیرغم مخالفان بسیار در موضوع انتقال آب که صدای آنان در فضای مجازی و حقیقی طنین انداز شده چرا هنوز نشست جدی بین وزیر نیرو با کارشناسان حوزه آب در مازندران برگزار نشده و مواضع وزیر نیرو چرا تاکنون مشخص نشده است؛ تکلیف آینده انتقال آب بین حوضه ای از نگاه وزارت نیرو چیست.
وی افزود: سوال دیگر اینست که چرا در جلسه با رئیس جمهور از فعالان بنام محیط زیستی و تشکل های مطالبه گر و باسابقه و اساتید فن و کارشناسان دغدغه مند این حوزه دعوت به عمل نیامد تا طرح موضوع کنند و چرا به همان گروه اقلیت دعوت شده زمان بسیار کوتاهی برای بیان موضوعات اختصاص یافت.
استادیار دانشگاه پیام نور مازندران با بیان اینکه مسائل زیست محیطی مازندران بسیار جدی است خاطرنشان کرد: انتقال آب بین حوضه ای، پسماند، بهره برداری از معادن، فاضلاب واحدهای صنعتی، مگاپروژه های مطرحی نظیر پتروشیمی که جوانب محیط زیستی دارند، مناطق آزاد و سوخت مازوت که در مازندران هیچ سنجه و پایشی ندارد از جمله مسائلی بود که باید در فرصت مکفی به سمع و نظر رئیس جمهور می رسید.
مومنی، پرداختن به دغدغه های کشاورزی استان و موضوع جنگل را از مسائل حیاتی مازندران و نقطه قوت سفر رئیس جمهور برشمرد و تصریح کرد: چرا همانند فرصتی که در ارائه مشکل مربوط به منابع طبیعی و جنگل قرار گرفت به موضوع انتقال آب اختصاص نیافت تا عمق فاجعه برای شخص اول اجرایی مملکت تشریح و روشن شده و با تشکیل کارگروهی موضوع پیگیری شود.
وی با بیان اینکه طی ۲ سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ ساعت کار کارشناسی در حوزه آب و منابع آبی اجرا شد و این دغدغه جا داشت حداقل در یک فرصت مقتضی و مناسب به سمع و نظر رئیس جمهور برسد و مطرح شود افزود: حوضه آبریز خزر دغدغه مردم چندین استان است و این بحث جغرافیایی نیست چراکه حوضه آبریز خزر شامل بخش هایی از تهران، سمنان و البرز نیز می شود.
از ماست که بر ماست
دکترای علوم و مهندسی آب با ابراز گلایه و تاسف از اینکه این دغدغه بزرگ هنوز در سطح مدیریت ارشد و کلان استان مازندران بوجود نیامده است گفت: گلایه نخست ما از رئیس جمهور نیست چراکه مدیران کلان استان هنوز به حرف های کارشناسان و دغدغه مندان محیط زیست توجه نکرده و به این صداها و مطالبات آنان پاسخی نداده اند و عمق فاجعه را لمس نکرده اند؛ تنها این موضوع در سطح نمایندگان استان مطرح شده که برخی پای کار آمدند.
مومنی با تاکید بر اینکه عدم توجه به چالش بزرگ استان(انتقال آب بین حوضه ای) باعث می شود گروهی با لابی گری سیاسی و استفاده از رانت های ثروت و قدرت و نه از جایگاه کارشناسانه و با ادبیات فنی و تخصصی، حال و آینده مازندران و کشور را با مخاطرات جدی مواجه کنند اظهار کرد: مازندران نقش کلیدی در امنیت غذایی و سبد معیشتی کشور ایفا می کند و ادامه این چالش ها آسیب به این منطقه و آسیب مستقیم به کشور خواهد بود.
وی پیامد تداوم روند فعلی حوزه آب و منابع آبی استان را در بخش شرب و کشاورزی و زندگی روستایی مخاطره آمیز توصیف و تصریح کرد: رشد ویلاها، نابودی جنگل ها و معیشت روستائیان و نابودی فرهنگ و جابه‌جایی جمعیتی مردم استان گوشه ای از مخاطرات پیش روست که آینده را بیش از پیش تار خواهد کرد و اگر این استان آسیب ببیند آسیب مختص منطقه نخواهد بود و کشور نیز آسیب جدی خواهد دید.
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، خطاب به مدیران ارشد استان که مسئول امنیت و عمران و آبادانی مازندران هستند گفت: استدعا و تقاضای عاجز و عاجل داریم که مسئولان، یکبار حرف های کارشناسان را در بحث انتقال آب بین حوضه ای و مخاطرات جدی که در این زمینه پیش خواهد آمد بشنوند.
مومنی با یادآوری چالش پسماند در مازندران اظهار کرد: چنین اهمال و تسامحی از سوی مدیران وقت در مورد پسماند اتفاق افتاد و با بی اعتنایی به تذکرات و هشدار و آینده نگری کارشناسان در سال های گذشته، اکنون موضوع زباله و پسماند به ابر بحران استان تبدیل شده است. در واقع مدیران باید برای چاره جویی به سراغ کارشناسان بیایند نه اینکه کارشناس خود را به آب و آتش بزند که آقایان مسئول این کار کارشناسی نیست و انجام ندهید.
آیا در نیامدن وزیر نیرو قصد و نیتی بود؟
وی در پاسخ به این پرسش که نیامدن وزیر نیرو در سفر هیئت دولت به مازندران را چگونه ارزیابی می کنید گفت: از برنامه وزیر اطلاعی در دست نیست، با فرض اینکه وزیر نیرو بدلیل مشغله کاری نمی توانست در مازندران حضور یابد اما آیا معاون آب و آبفای وزارت نیرو و رئیس سازمان مدیریت منابع آبی ایران هم نمی توانست در مازندران حضور یابد؟ کسی که متولی مستقیم انتقال آب بین حوضه ای است و مکاتبه وی امروز نگرانی هایی را در جامعه ایجاد کرده است.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مازندران در کنار خوزستان مهمترین دغدغه مند منابع آبی کشور است خاطرنشان کرد: معتقدم بدون رعایت هیچ قاعده و اصولی بحث انتقال آبی استان در سطح وسیعی مطرح است و لازم بود عضوی از هیئت دولت برای پاسخگوی به این حجم از نگرانی ها در مازندران حضور پیدا می کرد، اینکه نه وزیر و نه معاونی از وزارت نیرو در منطقه حاضر نمی شود اجازه دهید باور نکنیم که مشکلی وجود ندارد و تعمدی در کار نبوده است.
مطالبات کارشناسان از مدیران ارشد مازندران
مومنی با طرح مطالبه جدی و اساسی جمعی از اساتید برجسته بخش های مهندسی آب، علوم اجتماعی، منابع طبیعی و محیط زیست، استدعا کرد: استاندار مازندران، معاونین سیاسی - امنیتی و عمرانی استاندار، نماینده ولی فقیه در مازندران و عالیترین مقامات دستگاه های اجرایی ذیربط نظیر آب منطقه ای، آب و فاضلاب، جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست استان و در کنار آن ها مجمع نمایندگان استان مازندارن یک جلسه اختصاصی مستقل با اساتید دانشگاه برای بیان مسائل انتقال آب از استان مازندارن تشکیل دهند و با طرح مطالبات صدای کارشناسان را بشنوند و برای آینده استان و مخاطرات پیش رو اقدام کنند.
وی با هشدار نسبت به تکاپوی لابی های سیاسی حول محور انتقال آب از مازندران تصریح کرد: به نظر سقف مطالبه گران انتقال آب از سقف مخالفان، قدرت بیشتری دارد و فاجعه آمیزتر اینکه هیچ تکیه و تاملی بر ارزیابی نتایج مطالعات کارشناسی و فنی نیست و موضوع انتقال آب از منظر سیاسی و قدرت بالادستی دنبال می شود.
دکترای علوم و مهندسی آب با بیان دیگر مطالبه جدی کارشناسان و دغدغه مندان محیط زیستی استان اظهار کرد: لازم است در کوتاه ترین زمان ممکن وزیر نیرو به همراه معاونین آب و آبفا، رئیس سازمان محیط زیست کشور و وزیر جهاد کشاورزی در مازندران حضور یابند و صدای کنشگران و مطالبه گرانی که با ادبیات علمی و تخصصی طرح موضوع می کنند را بشنوند و پاسخ دهند.
مومنی خواستار تسریع در تحقق مطالبات شد و درباره دلایل آن گفت: برخی از پروژه ها با پیشرفت فیزیکی به سمتی حرکت می کنند که تاخیر زمانی در پاسخگویی، باعث شده تا پروژه ها به نقطه غیرقابل بازگشت برسند و اصطلاحا دیگر کار از کار گذشته باشد. اتفاقی که در مورد فینسک در حال انجام است و هنوز پروژه متوقف نشده است.
وی حال روز کنونی زاینده‌رود، دریاچه های بختگان، پریشان، هامون، ارومیه و وضعیت خوزستان را تجربه های پیش روی مازندران خواند و خطاب به مسئولان هشدار داد: اگر آب نداشته باشیم چه توسعه ای قرار است ایجاد کنیم، چه اشتغالی، چه رفاهی، چه معیشتی؛ گردشگری، کشاورزی، صنعت و خدمات در کدام منطقه بی آب قابل ارائه است. وقتی آب از اکوسیستمی حذف شود دیگر چه ظرفیتی برای آن منطقه می ماند.
این پژوهشگر و دانشیار دانشگاه پیام نور مازندران با اشاره به اینکه ما میراث دار آیندگان هستیم و باید این امانت را صحیح و سالم به آنان بسپاریم خاطرنشان کرد: قطعا با این روال و با این سیاست های عجیب و غریب و بدون مطالعه و کاملا سیاسی، آینده وحشتناک برای مازندران دور از انتظار نیست و به منطقه ای خشک و بی آب تبدیل خواهد شد.