شرح حال «گل نرگس»

گل نرگس نباتی است دائمی با پیازهای کشیده گلابی شکل که پیازها دارای ورقه های فلسی و مطبق، دارای مواد سمی از نوع آلکالوئیدها هستند.

عطر نرگس شاداب کننده است و برای مخاط و سینوس‌ها مفید  بوده و از سرماخوردگی جلوگیری می‌کند.

گل نرگس از آسان‌ترین گیاهانی است که می‌توان آن را به شکوفه واداشت هرچند نگهداری و کاشت آن نیاز به حوصله و مهارت دارد.

این عطر می‌تواند همراه خون وارد سلول‌های مغزی شود و روی کارکرد مغز اثر مثبت بگذارد، گل نرگس در کشورهای غرب اروپا، از شرق اسپانیا و پرتغال گرفته تا آلمان و انگلستان به صورت خودرو می‌روید و در کشور ولز این گل به عنوان گل ملی شناخته شده است.

نرگس، نماد کشاورزی جویبار

 
بیشترین سطح کشت گل نرگس در شهرستان جویبار است و هر ساله جشنواره گل نرگس در این شهرستان برگزار می‌شود.

این جشنواره هر ساله در آستانه زمستان به مدت یک هفته در روستای کردکلای جویبار برگزار می‌شود.

بیشترین سطح کشت گل نرگس در روستای کردکلای جویبار انجام می‌شود و این جشنواره به عنوان نمادی از بخش کشاورزی شهرستان جویبار معرفی و با توجه به اینکه این فعالیت فرهنگی که ریشه در فعالیت کشاورزی دارد در داخل مزرعه برگزار می‌شود، در کنار این جشنواره صنایع مرتبط با بخش کشاورزی نیز عرضه خواهد شد.

با توجه به بالا بودن سطوح کشت گل نرگس و وجود جاذبه‌های گردشگری و کشاورزی در روستای کردکلا، جشنواره گل نرگس در این روستا در اولویت است و سالانه هزاران نفر در این جشنواره حضور می یابند.

۵ هکتار از اراضی شهرستان جویبار به کشت گل نرگس اختصاص دارد و به طور میانگین ۱۶ میلیون شاخه گل نرگس در این شهرستان برداشت می‌شود.

تعداد نرگس‌کاران شهرستان جویبار ۱۷۰ نفر است و کشت گل نرگس به خصوص در اراضی کم بازده توصیه می‌شود.

زمان کشت گل نرگس از اواخر مردادماه تا شهریورماه بوده و برداشت این گل از اواسط آذرماه تا پایان دی ماه می باشد و نرگس‌های برداشت شده در بازار سطح استان و تهران عرضه می‌شوند.

کمیت و کیفیت خوب گل نرگس تولیدی در مازندران به ویژه جویبار جذابیت این محصول را برای صادرات افزایش می دهد و صادراتی شدن گل نرگس مازندران نیازمند توجه بیشتر کشاورزان به این محصول در مراحل کشت ، فرآوری و بازاریابی است.

گل نرگس چندین برابر شالی درآمدزایی دارد و با اصلاح الگوی کشت می‌توان کشاورزان منطقه را تشویق کرد تا به کشت این گل درکنار دیگر محصولات کشاورزی بپردازند.

تاریخچه این گل نشان می‌دهد که گل نرگس از دیر باز در بین مردم سراسر جهان و کشورمان محبوب بوده است و می‌توان بازارهای داخلی و خارجی خوبی را برای این محصول پیش بینی کرد.

گلی که بیشتر در دسترس مردم است، نرگس پنج پر و نرگس شهلا که به نرگس شیرازی نیز معروف است، دارای شیپوری زرد رنگ همراه با گلبرگ‌های سفید و زرد، اغلب به صورت دسته‌ای آن را خریداری می‌کنند، البته در سال‌های اخیر برخی از باغداران مازندرانی نیز تمایل به خرید پیاز این گیاه برای پرورش آن در سطح اراضی حاصلخیز کرده‌اند.

گل نرگس جزء خانواده گیاهان آماریلیس یا مارچوبه است که با گل‌هایی مثل نسرین یا آماریلیس، گل مریم، خورشیدی و آکاو هم‌خانواده است و این گیاه پیازی همراه با گل‌های یخ، کاملیا و یاسمن زمستانی به چهار گل مقاوم به سرمای شدید مشهور است.

نرگس گیاهی است که نیاز بسیار کمی به آب دارد و بارش‌های طبیعی باران در منطقه نیاز آبی؛ این گیاه را کاملاً تأمین می‌کند و قابل کشت در اراضی دیم است و با توجه به خشکسالی و کاهش آب‌های زیرزمینی در سال‌های اخیر کشت این گیاه به حفظ منابع آبی مازندران نیز کمک زیادی می‌کند.

۶۰ گونه گل نرگس با ۶ رنگ در جهان کشت می‌شود که در کشور ایران چهار گونه آن را می‌توان در دشت‌ها و کوهپایه‌های زاگرس واستان‌های ایلام، لرستان، خوزستان، فارس، کهکیلویه و مازندران مشاهده کرد.

شهرستان جویبار با ۶۰ هزار هکتار سطح زیر کشت، کانون کشت گل نرگس در مازندران است و بر اساس برآوردهای رسمی ۷۰ درصد سطح زیر کشت این گل در جویبار واقع است. 

قائمشهر و ساری هم دو شهرستان دیگر مازندران هستند که کاشت گل نرگس در آنجا رواج دارد.

مازندران رتبه سوم تولید گل نرگس را در کشور در اختیار دارد و گل نرگسی که در مازندران کشت می‌شود به علت رطوبت بالا از نوع درشت است و ماندگاری بیشتری در مقایسه با سایر انواع آن دارد. ۵ هکتار از زمین‌های کشاورزی جویبار به کشت نرگس اختصاص یافت که بیشترین حجم کاشت این محصول در مازندران است.